هر آنچه باید در مورد کود کشاورزی بدانید
مقدمه
رشد مناسب گیاه و به دست آمدن بهترین کیفیت و کمیت برای محصول مستلزم وجود مقدار عناصر کم مصرف و پرمصرف در خاک می باشد و در صورت تشخیص کمبود این عناصر در خاک باید بصورت کود به خاک در مراحل مختلف اضافه شود تا کشاورز بهترین نتیجه را از تلاش خود ببیند همچنین استفاده از کود و سموم با کیفیت و مناسب میتواند برداشت شما را چندین برابر کند . ما در این مقاله سعی بر این داریم که انواع کودهای شیمیایی را به شما معرفی کنیم تا محصول نهایی شما با کیفیت باشد و در حین حال با کود و سموم کشاورزی معتبر و قیمت مناسب در فروشگاه کشاورزی نهاده راز خرم ،محصولی با بازار پسندی بالایی داشته باشید.
عوامل موثر بر انتخاب کود
عوامل مختلفی در عملکرد کود در خاک تاثیر میگذارند و باید با توجه به شرایط ،کود مناسب انتخاب و در مراحل مختلف در اختیار گیاه قرار بگیرد . در ادامه عوامل موثر در بر انتخاب کود را به شما توضیح خواهیم داد.اگر هدف شما رسیدن به کیفیت نهایی محصول و سوددهی بالا است، میتوانید کودهای خود را با معتبرترین برندها از فروشگاه کود و سم نهاده راز خرم تهیه و از مشاوره حرفه ای رایگان استفاده کنید.
- آب و هوا
هر چه شرایط آب و هوایی مناسب تر باشد ،رشد گیاه مناسب تر و در نتیجه عملکرد محصول بهتر خواهد شد .بنابراین با توجه به شرایط جوی هر منطقه (میزان رطوبت ،بارندگی و …) و گرفتن آزمایش خاک میتوانید بهترین کود را انتخاب و کشتی مناسب داشته باشید.
- گیاه
برداشت هر محصول از زمین باعث خروج مقدار معینی از عناصر غذایی از خاک میشود بنابراین باید همه ی این عوامل را بررسی و بعد از برداشت تمام این عناصر را به خاک اضافه کنید تا جبران شود .همچنین شما باید آگاهی کامل از نیاز کودی گیاه خود در مراحل مختلف داشته باشید تا گیاه شما حداکثر عملکرد را داشته باشد.
- خاک
خاک غنی نسبت به خاک فقیر به میزان کود کمتری نیاز دارد .با توجه به میزان ماده آلی ،پ اچ و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک میتوانید نوع و مقدار عناصر غذایی را خاک تعیین کنید . همچنین با توجه به گذشته زمین یا سوابق کشت هایی که انجام شده میتوانید به راحتی بهترین کود دهی را انجام دهید .
- واکنش کود
واکنش کودهای مختلف در خاک متفاوت است .بعضی از کودها باعث بالا رفتن پ اچ یا اسیدی شدن خاک و …. میشود بنابراین باید بهترین اقدامات را انجام دهید تا کمترین آسیب به گیاه وارد و حداکثر تولید با کیفیت را داشته باشید.
- روش کوددهی
زمانی حداکثر تولید را خواهید داشت که بهترین روش را با توجه به نوع کود انتخاب و انجام دهید بطور مثال بعضی از کودها بصورت نواری جوابدهی بهتر و بعضی دیگر با روش پراکندن ،بنابراین انتخاب روش کوددهی به میزان جذب بهتر تاثیر دارد و باید دقت کامل داشته باشید.
- توصیه نوع و میزان کود
نوع و میزان کود باید حتما با توجه به آزمایش خاک تشخیص داده شود تا بالاترین تناز برداشت را داشته باشید .مصرف بی رویه در کوددهی و یا بالعکس باعث ایجاد اختلال در گیاه و خسارات جبران ناپذیری را ایجاد میکند .
انواع کودهای شیمیایی
- کودهای نیتروژن
نیتروژن در ساختمان سلول گیاهی بصورت اسید آمینه،پروتئین ،اسید نوکلئیک ،کلروفیل و کوآنزیم شرکت دارد .بیشرین قسمت نیتروژن بصورت آلی بود و کمتر بصورت آمونیوم و نیترات دیده میشود .نیتروژن بصورت نیترات ،آمونیوم و اوره قابل جذب گیاه می باشد.
مزایا استفاده از کود نیتروژن
- افزایش رشد سبزینه ای
- رشد و توسعه متعادل گیاه
- افزایش در شدت رنگ سبز برگها
- افزایش میزان پروتئین گیاههی
- افزایش تولید میوه و دانه
مصرف بی رویه از کودهای نیتروژنی د بعضی موارد سبب کاهش میزان قند محصول ،حساسیت گیاه به سرما و خشکی و موجب تحریک فعالیت بعضی از حشرات مثل شته و …. میشود
کمبود نیتروژن در خاک سبب توقف رشد بافت های جوان ،رنگ پریدگی یا زردی برگ ها ،اختلال در سنتز پروتئین،رشد کم و کوچک شدن گیاه و گلها ،کمتر شدن تعداد ساقه
- کودهای فسفر
فسفر در ساختمان سلولی بصورت اسیدهای نوکلئیک ،کوآنزیم ها،فسفولیپیدها،غشاء ها و در بسیاری از فعالیتهای حیاتی نقش دارد.انتقال فسفر در گیاه به راحتی انجام و به سمت اندامهای جوان و در حال رشد می باشد. بهتر است کوددهای فسفر بالا را قبل از کاشت به خاک اضافه و آنها را مستقیما یا بصورت نواری در اختیار گیاه قرار دهید.
مزایا استفاده از کود فسفره
- تسریع در رشد و رسیدگی محصول
- افزایش کیفیت مصرفی بافت سبزینه ای
- گسترش و توسعه ریشه
- افزایش تولید دانه و گل
- افزایش قدرت ریشه و ساقه
- باعث یکنواخت و زودرس شدن
کمبود فسفر در خاک سبب ارغوانی شدن و ایجاد لک های آبی مایل به سبز که مرکز ارغوانی دارند،ریزش برگ مسن،کاهش تعداد گلها،تاخیر افتادن در باز شدن برگ و جوانه در بهار و کاهش تعداد ساقه فرعی میشود.
- کودهای پتاسیم
پتاسیم به عنوان فعال کننده بسیاری از آنزیم ها در سنتز و انتقال کربوهیدرات ها موثر است
مزایا استفاده از کود پتاسیم
- تشکیل دانه حجیم و ساقه مقاوم
- افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش محیطی
- افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماری
- باعث حرکت اندام ها و باز و بسته شدن روزنه
- افزایش راندمان فتوسنتز
- افزایش گلدهی و کیفیت محصول
کمبود پتاسیم باعث کاهش رشد گیاه ،کناره برگها قهوه ای شده و سوختگی نشان میدهد،ساقه ها ضعیف ،میوه و دانه چروکیده و کوچک و کاهش مقاومت گیاه میشود .
- کودهای گوگرد
گوگرد نیز مانند نیتروژن جز مهمی از پروتئین های گیاهی و کو آنزیم می باشد و در ساختمان اسید آمینه (متیونین،سیستین،سیستئین )و در تشکیل کلروفیل و تولید روغن گیاهان روغنی نقش مهمی دارد .
مزایا استفاده از گوگرد
- جلوگیری از گسترش قارچ های خاکزی
- اصلاح و کاهش ph خاک های شور و آهکی و قلیایی
- کاهش تجمع نیترات در محصولات کشاورزی
- بهبود کیفی آب آبیاری
کمبود گوگرد در گیاه سبب عدم تشکیل کلروفیل میشود و زردی برگها ابتدا در برگهای جوان دیده میشود .
- کودهای کلسیم
کلسیم در ساختمان دیواره سلولی دخالت دارد و باعث تقسیم سلولی میشود و به عنوان کوفاکتور آنزیم ها و تنظیم نفوذپذیری غشاء ها عمل میکند.کلسیم در تنظیم جذب عناصری مانند پتاسیم نقش دارد .کلسیم در کنار گوگرد و منیزیم یکی از اصلی ترین منابع رشد و تغذیه گیاهان می باشد
مزایا استفاده از کود کلسیم
- استحکام دیواره های سلولی گیاهان
- افزایش انبار مانی محصولات
- استحکام بافت میوه
- کمک به انتقال هیدروکربن ها
کمبود کلسیم سبب داغ زدگی و پارگی ناگهانی در پهنک برگ میشود همچنین سبب نکروز انتهایی میوه میشود.
- کودهای منیزیم
منیزیم در فعالیت های آنزیمهای سوخت و ساز کربوهیدرات ها و جذب و انتقال فسفر و همچنین در ساختمان کلروفیل دخالت دارد و به سهولت در گیاه حرکت میکند .
مزایا استفاده از کود منیزیم
- هسته مرکزی کلروفیل
- غیرمستقیم در متابولیسم و فتوسنتز درختان میوه اثر دارد
کمبود منیزیم سبب کلروز ،تغییر در نحو عمل و اندازه کلرو پلاست
- کودهای مخلوط
عناصر فسفر ،پتاسیم و نیتروژن بیشتر به عنوان کود مصرف میشوند بنابراین در بیشتر موارد این کودها را با هم ترکیب و استفاده میکنند.بطور مثال کود سه بیست (20-20-20) شامل 20%فسفر%20%پتاسیم،20%نیتروژن می باشد .
- کودهای عناصر کم مصرف
در نواحی که آب و هوایی خشک دارند بیشتر کمبود عناصری مانند آهن،مس،منگنز و روی وجود داشته و در نواحی خاکهای مرطوب کمبود مولیبدن،کلر و بر وجود دارد .گاهی نیز ازدیاد کلر و بر در خاکها و آب آبیاری نواحی خشک وجود دارد بنابراین بین مسمومیت و کمبود این عناصر مرز باریکی وجود دارد که باید با دقت عمل کنید.
کودهای آلی
به هر ماده آلی که توسط میکروب ها تجزیه شود ،کود آلی گفته میشود .باید توجه داشت که این ترکیب تولید شده برای گیاه سمی نباشد.مزیت کودهای آلی دلایل زیر است
(بهبود ساختمان خاک ،ظرفیت آبگیری افزایش و افزایش میکروارگانسیم های خاک)
کودهای آلی به سه دسته تقسیم میشود که در زیر به آن اشاره خواهیم کرد.
- کودهای حیوانی
مجموعه از مواد بستری ،ادرار و مدفوع گاو،گوسفند،مرغ و یا هر حیوان دیگری است که منبع با ارزشی از عناصر غذایی است .کود حیوانی را معموا در زمان شروع عملیات تهیه بستر ،حداقل یکماه قبل از شروع کاشت به خاک اضافه میکنند.
- کود سبز
شخم زدن گیاه در خاک پس از رشد کافی و بدون برداشت محصول کود سبز میگویند که میتواند از خستگی زمین بکاهد.کود سبز با جذب و ذخیره مواد غذائی در خود از شسته شدن آنها جلوگیری میکند.
- کمپوست
منظور از کمپوست ،تجزیه کنترل شده و طبیعی بقایای گیاهی و حیوانی و..می باشد .کمپوست میتواند به عنوان کود طبیعی و مالچ در گلخانه ،مزرعه ،فضای سبز و اصلاح اراضی بکار رود و به جای خاک در گلخانه و خزانه مورد استفاده قرار گیرد.
روش های کوددهی
روش های کود دهی نقش بسزایی در مدیریت تغذیه گیاهان دارد. کود دهی باید به گونه ای باشد که عناصر مورد نیاز گیاه به شکل مناسب و در زمان مورد نظر در قالب یک برنامه کودی در اختیار گیاه قرار گیرد. عوامل مختلفی نظیر نوع کود کشاورزی و گونه ی گیاه، برانتخاب روش کود دهی تاثیر گذار است.
- روش سطحی
نحوه ی کود دادن به روش پخش سطحی به این صورت است که در ناحیه ی آبچکان درخت بصورت نواری دور تا دور درخت پا بیل شود و خاک آن برگرداننده شود سپس کوددهی صورت می گیرد.
- روش چالکود
سته به اندازه درخت تعدادی چاله دور درخت حفر می کنیم که ابعاد آن ۴۰ در ۵۰ سانتی متر بوده و توسط کودهای شیمیایی و دامی (۴ تا ۵ کیلوگرم) پر می شود. تعداد چاله ها ۲ تا ۵ عدد است. کود دامی بایستی کاملاً پوسیده باشد و زمان مناسب جهت کوددهی اواخر زمستان است. میزان توصیه شده ی کود دامی ۲۰ تا ۳۰ تن در هکتار بوده که بهتر است هر۳ سال یکبار تکرار
- روش نواری
در این روش کود کشاورزی شیمیایی، به شکل نوار در یک طرف یا دو طرف ردیف بذور به فاصله ی دو تا پنج سانتی متر کنار و دو تا پنج سانتی متر عمیق تر از بذر قرار داده می شود.
- روش پراکندن
در این روش، کود به طور یکنواخت در ســطح خاک پراکنده می شود. عمل پراکندن کود با دســت یا با کودپاش یا هواپیما، قبل و بعد از کشــت انجام می گیرد. در پراکندن کود قبل از کشــت در آخرین مرحله از تهیه بستر بذر و پس از تسطیح انجام می گیرد و تقریبا در مورد تمام کودهای جامد عملی می باشد
- روش کناری
در این روش کود را در کنار ردیف های کشــت می ریزند. این روش برای دادن کود سرک به گیاهان وجینی در کشت های جوی- پشته ای به کار می رود. این نوع کودریزی با دست و یا با دستگاه کودریز انجام می گیرد. در این روش زارعین خبره ابتدا شکافی سراسری در ســینه پشــته ایجاد کرده و کود را در آن به صورت نواری ریخته و شکاف را با خاک می پوشانند. انجام عملیات آبیاری پس از کوددهی ضروری ست .
- کودپاشی همراه با آبیاری
کودهــای محلول را در آب آبیاری حل کرده، با آبیاری بارانی و یا قطره ای در سطح مزرعه توزیع می نمایند.
- محلولپاشی کود
این روش بیشــتر در مورد کودهای میکرو کاربرد دارد، به این منظور کود را در آب حل نموده، روی برگ ها با محلول پاش ها میپاشند.
جمع بندی
کود یکی از نهاده های مهم بخش کشاورزی میباشد که عوامل مختلفی بر انتخاب نوع کود و روش کوددهی موثر است بنابراین بسته به نوع گیاه خود و شرایط آب و هوایی منطقه خود میتوانید بهترین کود و روش را در فروشگاه سم و کود نهاده راز خرم انتخاب و محصولی با کیفیت را تولید کنید.
منابع
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
پخش نهاده های کشاورزی
** نهاده راز خرم ،راز یک فصل پربار **