مزایا استفاده از کود آهن
مقدمه
جذب آهن در گیاهان به مقدار زیادی به سطح pH خاک بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، اگر pH محیط رشد بالاتر از ۶.۵ باشد، آهن به شکلی تبدیل می‌شود که برای اکثر گیاهان غیر قابل‌دسترس می‌شود و در نتیجه کمبود آهن ایجاد می‌شود. اگر محیط رشد شما قلیایی است یا مقداری آهک به آن اضافه شده است، نظارت دقیق بر گیاهان ضروری است، زیرا این یک علت شایع برای کمبود آهن است.
سطح pH را میتوان با استفاده از کود و آب با اسیدیته بالاتر کاهش داد، اما ممکن است چندین هفته طول بکشد تا شاهد بهبودی گیاهان باشید. بااین‌حال، اگر در زمانی که سطح pH نرمال است همچنان کمبود آهن دارید، سعی کنید میزان کود مورد استفاده را کاهش دهید. افزودن آهن کلات به کود یک راه‌حل جایگزین سریع برای تقویت سبزی گیاهان شما است. در این مقاله، منابع آهن مورد استفاده برای این کمبود خاص و اینکه چه زمانی نظارت بر علائم کمبود آهن مهم است را بیشتر توضیح می‌دهیم
نقش آهن در سلامت گیاهان
عملکرد آهن (fe) در گیاهان بسیار شبیه عملکردی است که آهن در جریان خون انسان انجام می‌دهد – به انتقال اکسیژن از طریق سیستم آوندی گیاه کمک می‌کند. آهن نقش مهمی در تشکیل کلروفیل دارد که کلید فتوسنتز است و به گیاهان رنگ سبز می‌دهد. آهن به‌عنوان یک عنصر ریزمغذی طبقه‌بندی می‌شود، به این معنی که گیاهان در مقایسه با درشت مغذی‌ها به مقادیر کمتری از این عنصر نیاز دارند.
بااین‌حال آهن به راحتی جذب نمی‌شود و فقط در شرایط خاص می‌تواند به اندازه کافی توسط ریشه‌ها و به اشکال خاص جذب شود. همان‌طور که در بالا ذکر شد، جذب آهن بسیار وابسته به محدوده pH نوع گیاه است.
وظایف عنصر آهن
- شرکت در ساختمان کلروفیل،سیتوکروم ها و آنزیم نیتروژناز
علت کمبود آهن گیاه چیست؟
مانند تعدادی از کمبودهای مواد مغذی، کمبود آهن در گیاهان می‌تواند ناشی از عدم تعادل مواد مغذی باشد که یکی از شایع‌ترین دلایل آن خاک قلیایی و pH بالا است. در مناطقی که بارندگی زیاد است، pH پایین‌تری خواهید داشت و خاک اسیدی‌تر است. این به دلیل محلول شدن کلسیم و آهک موجود در خاک در آب است.
علائم کمبود آهن در گیاهان چیست؟
هنگام کمبود آهن برگهای جوان کلروز شده بطوری که پهنک برگها دکلره و رگبرگهای آن سبز باقی می ماند.آهن در ساختمان آنزیم ها دخالت دارد و کبود آن سبب کاهش کلروپلاست و میزان کلروفیل می شود .همچنین آهن در تنفس با تغییر در حالت اکسید و احیای نقش دارد.
اگر این علائم را مشاهده کردید و آن را درمان نکنید، در مرحله بعدی باعث کوچکی برگهای جوان و زرد رنگ پریده و سفید شدن برگها می شود . نوک برگها شروع به سوختن می‌کند که متأسفانه نمی‌توانید آن را نجات دهید به‌طورمعمول، کلروز برگ از نوک برگهای جدید شروع می‌شود و با بدتر شدن کمبود، به برگهای مسن‌تر می‌رسد.
بیشتر حالات کمبود آهن بواسطه رقابت در جذب و یا میزان دسترسی این عنصر در محیط رشد میباشد تا اینکه بواسطه کمی آهن در خاک باشد Aerationکم خاک آبدهی زیاد نماتدهای مولد غده ریشه بالا بودن میزان نمکهای محلول بالاوپایین بودن بیش از حد حرارت خاک بالا بودن غلظت منگنز روی یا فسفر که ممکن است سبب رسوب آهن و ظاهر شدن علایم کمبود در شاخ و برگ بالای رز بشود به منظور درمان دایمی این مشکل پایین بودن سطح آهن بایستی تصحیح شود. پاشیدن آهن روی شاخ و برگ و یا کاربرد آن در خاک به صورت فرم قابل دسترسی آن ممکن است باعث اصلاح موقتی شده ولی علائم بعداً بر خواهند گشت اگر مشکل اصلی اولیه رفع نشده باشد.
علائمی که باید به آن‌ها توجه کرد عبارت‌اند از
- کلروز برگ – زرد شدن برگهای گیاه با رگبرگهای سبز
- در صورت ادامه پیدا کردن کمبود، برگهای زرد گاهی اوقات سفید می‌شوند
- علائم نکروز که در آن گلدهی و رشد گیاه مهار می‌شود
- رشد ضعیف و ریزش برگ
- زردی شدید روی برگهای جوان
منابع خوب آهن برای گیاهان
هنگامی‌که متوجه شدید محصولاتتان فاقد آهن هستند، می‌توانید سطح آهن را با موارد زیر افزایش دهید:
آهن مایع (سولفات آهن یا آهن کلات) یک شکل مایع است که می‌توانید برای درمان گیاهان مستقیماً روی شاخ و برگ گیاه اسپری کنید. این یک راه‌حل کوتاه‌مدت است، اما گیاهان شما را تقویت کرده و به مسیر خود باز می‌گرداند. این معمولاً برای گل رز، سبزیجات، مرکبات و سایر گیاهان اسید دوست اعمال می‌شود.
آهن کلات پودری یا دانه‌بندی شده خاک را درمان کرده و عدم تعادل pH را اصلاح می‌کند. طبق دستورالعمل بسته‌بندی، آهن را در اطراف منطقه ریشه گیاه به کار برید. اگر مکمل آهن شما حاوی کودهای دیگر نیز هست، مطمئن شوید که حاوی فسفر نیست، زیرا این نیز می‌تواند منجر به کلروز شود.
عوامل موثر بر جذب آهن در خاک
تهویه مطبوع خاک و ساختار آن در جذب کود اهن نقش مهمی را ایفا می کند. ساختار های متراکم و فشرده شده موجب افزایش بی کربنات و به دنبال آن بالا رفتن قلیاییت خاک ها می شود. این موضوع بر جذب درست آهن تاثیر بسیار منفی خواهد گذاشت. از طرفی اگر به واسطه استفاده از برخی مواد شیمیایی به صورت ناآگاهانه قلیاییت خاک افزایش پیدا کند، باز هم جذب آهن کاهش می یابد. یکی از این عوامل تخریب کننده، فسفات نیترات است. فسفات نیترات باعث کاهش جذب عنصر آهن می شود.
مزایا استفاده از کود آهن
نقش آهن در گیاهان سالیان سال است که مورد توجه گیاه شناسان قرار گرفته است. امروزه با وجود آنکه همگان اذعان دارند که در ترکیب کلروفیل گیاه از آهن نامی برده نمی شود ولی نقش آن در ساخت و فرآیند فتوسنتز بر کسی پوشیده نیست. بنابراین هر گاه که با کم شدن کلروفیل مواجه شدید می توانید به کمبود عنصر آهن نیز شک ببرید.
البته بین کمبود آهن و کمبود منیزیم شباهت های زیادی یافت می شود که بخش عمده ای از این تردید با برون سپاری آزمایشات به کلینیک های خاکشناسی بر طرف می گردد. فقر آهن همواره اولین حدس هر کارشناسی در مواجه با کم رنگ شدن کلروفیل گیاهان است . در برگ غلات کمبود آهن موجب پدید آمدن نوارهای سبز و زرد متناوب می گردد.
از مزایای دیگر استفاده از کود آهن میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- پیشگیری و درمان بیماری‌های گیاهی: اسپری کردن کود آهن زمانیکه اولین علائم بیماری در گیاه دیده می‌شود، می‌تواند از سرایت آن به دیگر بخش‌های گیاه و یا گیاهان همجوار جلوگیری کند.
- کمک به جوانه‌زنی گیاه:استفاده از کود آهن می‌تواند در فصل جوانه‌زنی به کمک گیاه رفته و کیفیت و سرعت فرآیندها را در آن بالا ببرد.
- قابلیت ترکیب با کودهای دیگر:کود آهن می‌تواند در ترکیب با کودهای طبیعی دیگر تأثیرگذارتر شود. همچنین این کود وقتی با ضدآفت‌ها مخلوط شود، به یک ماده چند منظوره و کاربردی تبدیل می‌شود.
- قابلیت حفاظت از گیاه در مقابل عوامل محیطی:کود آهن قابلیتی در گیاه ایجاد می‌کند که در مقابل سرما، گرما و خشکسالی مقاوم باشد.
- قابلیت جذب رطوبت:کود آهن ریشه را در جهت جذب رطوبت بیشتر تحریک می‌کند.
- بهبود مراحل رشد گیاه:همه مراحل رشد گیاه تحت تأثیر کود آهن با سرعت و کیفیت بالاتری انجام می‌گیرد.
- ارتقاء محصول‌دهی:گیاه با کمک گرفتن از کود آهن، گل، دانه، جوانه و محصول بهتری تولید می‌کند.
- افزایش سبزینگی گیاهان با کود آهن
- افزایش مقاومت گیاه
زمان استفاده از کود آهن
- فصل جوانه‌زنی گیاه
- فصل تولید دانه در غلات
- در اوایل فصل بهار و زمانیکه گیاه برای رویش مجدد تحت فشار است
- فصل گل‌آوری گیاه
- فصل میوه‌دهی گیاه
- فصلی که پیاز یا ریشه گیاه حجم می‌گیرد
- فصل تولید محصول در گیاه پنبه
جمع‌بندی
زردی برگ درختان و گیاهان زراعی که یکی از عوامل آن کمبود آهن در گیاه است در نتیجه جذب نشدن آهن یا غیرفعال شدن آهن در داخل گیاه بروز می‌کند و عواملی چون: نوع و جنس خاک، متعادل نبودن عناصر غذایی در خاک، بالا بودن اسیدیته (pH) خاک، پایین بودن هوموس خاک، بالا بودن مقدار آهک خاک، عدم تهویه در خاک، آبیاری بیش‌ازحد، بالا بودن بی‌کربنات آب آبیاری، انجام ندادن عملیات زراعی مانند شخم زدن و…در کمبود آهن نقش دارند که باعث می‌شود عمل فتوسنتز (غذا سازی) گیاه دچار اختلال و گیاه دچار ضعف گردد و در موارد شدید گیاه کاملاً از بین برود.
منابع
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی