جذب کود آهن در گیاهان به مقدار زیادی به سطح pH خاک بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر pH محیط رشد بالاتر از ۶.۵ باشد، آهن به شکلی تبدیل می شود که برای اکثر گیاهان غیر قابل دسترس شده و در نتیجه کمبود آهن ایجاد می گردد. اگر محیط رشد شما قلیایی است یا مقداری آهک به آن اضافه شده است، نظارت دقیق بر گیاهان ضروری می باشد، زیرا این یک علت شایع برای کمبود آهن است.
سطح pH را می‌توان با استفاده از کود و آب با اسیدیته بالاتر کاهش داد، اما ممکن است چندین هفته طول بکشد تا شاهد بهبودی گیاهان باشید. بااین‌حال، اگر در زمانی که سطح pH نرمال است همچنان کمبود آهن دارید، سعی کنید میزان کود مورد استفاده را کاهش دهید. افزودن آهن کلات به کود یک راه حل جایگزین سریع برای تقویت سبزی گیاهان شما است.
برای مشاوره در زمینه گیاهان باغی، زراعی و گلخانه ای با شماره 09109742010 تماس بگیرید.
نقش کود آهن در سلامت گیاهان
عملکرد آهن (fe) در گیاهان بسیار شبیه عملکردی است که آهن در جریان خون انسان انجام می دهد و به انتقال اکسیژن از طریق سیستم آوندی گیاه کمک می کند. آهن نقش مهمی در تشکیل کلروفیل دارد که کلید فتوسنتز است و به گیاهان رنگ سبز می دهد. آهن به عنوان یک عنصر ریزمغذی طبقه بندی می شود. به این معنی که گیاهان در مقایسه با درشت مغذی‌ها به مقادیر کمتری از این عنصر نیاز دارند.
با این‌حال آهن به راحتی جذب نمی شود و فقط در شرایط خاص می تواند به اندازه کافی توسط ریشه ها و به اشکال خاص جذب شود. همان‌طور که در بالا ذکر شد، جذب آهن بسیار وابسته به محدوده pH نوع گیاه است.
علت کمبود آهن گیاه چیست؟
کمبود آهن در گیاهان می‌تواند ناشی از عدم تعادل مواد مغذی باشد. یکی از شایع ترین دلایل آن خاک قلیایی و pH بالا است. در مناطقی که بارندگی زیاد است، pH پایین‌تری خواهید داشت و خاک اسیدی تر است. این به دلیل محلول شدن کلسیم و آهک موجود در خاک در آب است.
علائم کمبود آهن در گیاهان
هنگام کمبود آهن برگ های جوان کلروز شده به طوری که پهنک برگ ها دکلره و رگبرگ های آن سبز باقی می ماند. آهن در ساختمان آنزیم ها دخالت دارد و کمبود آن سبب کاهش کلروپلاست و میزان کلروفیل می شود. همچنین آهن در تنفس با تغییر در حالت اکسید و احیای نقش دارد.
اگر این علائم را مشاهده کردید و آن را درمان نکنید، در مرحله بعدی باعث کوچکی برگ های جوان و زرد رنگ پریده و سفید شدن برگ ها می شود. نوک برگ ها شروع به سوختن می کند که متأسفانه نمی توانید آن را نجات دهید. به طور معمول، کلروز برگ از نوک برگ های جدید شروع می شود و با بدتر شدن کمبود، به برگ های مسن تر می رسد.
بیشتر حالات کمبود آهن به واسطه رقابت در جذب و یا میزان دسترسی این عنصر در محیط رشد می باشد، تا اینکه به واسطه کمی آهن در خاک باشد. Aerationکم خاک، آبدهی زیاد، نماتدهای مولد غده ریشه، بالا بودن میزان نمک های محلول، بالا و پایین بودن بیش از حد حرارت خاک، بالا بودن غلظت منگنز، روی یا فسفر که ممکن است سبب رسوب آهن و ظاهر شدن علایم کمبود در شاخ و برگ شود. به منظور درمان دایمی این مشکل پایین بودن سطح آهن بایستی تصحیح شود. پاشیدن آهن روی شاخ و برگ و یا کاربرد آن در خاک به صورت فرم قابل دسترسی آن ممکن است باعث اصلاح موقتی شده، ولی علائم بعدا بر خواهند گشت اگر مشکل اصلی اولیه رفع نشده باشد.
- کلروز برگ – زرد شدن برگ های گیاه با رگبرگ های سبز
- در صورت ادامه پیدا کردن کمبود، برگ های زرد گاهی اوقات سفید می شوند.
- علائم نکروز که در آن گلدهی و رشد گیاه مهار می شود.
- رشد ضعیف و ریزش برگ
- زردی شدید روی برگ های جوان
منابع خوب آهن برای گیاهان
هنگامی که متوجه شدید محصولاتتان فاقد آهن هستند، می توانید سطح آهن را با موارد زیر افزایش دهید:
- آهن مایع (سولفات آهن یا آهن کلات) یک شکل مایع است که می توانید برای درمان گیاهان مستقیما روی شاخ و برگ گیاه اسپری کنید. این یک راه حل کوتاه مدت است، اما گیاهان شما را تقویت کرده و به مسیر خود باز می گرداند. این معمولا برای گل رز، سبزیجات، مرکبات و سایر گیاهان اسید دوست اعمال می شود.
- آهن کلات پودری یا دانه بندی شده خاک را درمان کرده و عدم تعادل pH را اصلاح می کند. طبق دستورالعمل بسته بندی، آهن را در اطراف منطقه ریشه گیاه به کار برید. اگر مکمل آهن شما حاوی کودهای دیگر نیز هست، مطمئن شوید که حاوی فسفر نیست، زیرا این نیز می تواند منجر به کلروز شود.
عوامل موثر بر جذب آهن در خاک
تهویه مطبوع خاک و ساختار آن در جذب کود اهن نقش مهمی را ایفا می کند. ساختارهای متراکم و فشرده شده موجب افزایش بی کربنات و به دنبال آن بالا رفتن قلیاییت خاک ها می شود. این موضوع بر جذب درست آهن تاثیر بسیار منفی خواهد گذاشت. از طرفی اگر به واسطه استفاده از برخی مواد شیمیایی به صورت ناآگاهانه قلیاییت خاک افزایش پیدا کند، باز هم جذب آهن کاهش می یابد. یکی از این عوامل تخریب کننده، فسفات نیترات است. فسفات نیترات باعث کاهش جذب عنصر آهن می شود.
مزایا استفاده از کود آهن
نقش آهن در گیاهان سالیان سال است که مورد توجه گیاه شناسان قرار گرفته است. امروزه با وجود آنکه همگان اذعان دارند که در ترکیب کلروفیل گیاه از آهن نامی برده نمی شود، ولی نقش آن در ساخت و فرآیند فتوسنتز بر کسی پوشیده نیست. بنابراین هر گاه که با کم شدن کلروفیل مواجه شدید می توانید به کمبود عنصر آهن نیز شک ببرید.
از مزایای دیگر استفاده از کود آهن می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- پیشگیری و درمان بیماری های گیاهی: اسپری کردن کود آهن زمانیکه اولین علائم بیماری در گیاه دیده می شود، می تواند از سرایت آن به دیگر بخش های گیاه و یا گیاهان همجوار جلوگیری کند.
- کمک به جوانه زنی گیاه: استفاده از کود آهن می تواند در فصل جوانه زنی به کمک گیاه رفته و کیفیت و سرعت فرآیندها را در آن بالا ببرد.
- قابلیت ترکیب با کودهای دیگر: کود آهن می تواند در ترکیب با کودهای طبیعی دیگر تأثیرگذارتر شود. همچنین این کود وقتی با ضدآفت ها مخلوط شود، به یک ماده چند منظوره و کاربردی تبدیل می‌شود.
- قابلیت حفاظت از گیاه در مقابل عوامل محیطی: کود آهن قابلیتی در گیاه ایجاد می‌کند که در مقابل سرما، گرما و خشکسالی مقاوم باشد.
- قابلیت جذب رطوبت: کود آهن ریشه را در جهت جذب رطوبت بیشتر تحریک می‌کند.
- بهبود مراحل رشد گیاه: همه مراحل رشد گیاه تحت تأثیر کود آهن با سرعت و کیفیت بالاتری انجام می گیرد.
- ارتقای محصول دهی: گیاه با کمک گرفتن از کود آهن، گل، دانه، جوانه و محصول بهتری تولید می‌کند.
- افزایش سبزینگی گیاهان با کود آهن
- افزایش مقاومت گیاه
زمان استفاده از کود آهن
- فصل جوانه زنی گیاه
- فصل تولید دانه در غلات
- در اوایل فصل بهار و زمانیکه گیاه برای رویش مجدد تحت فشار است.
- فصل گل آوری گیاه
- فصل میوه دهی گیاه
- فصلی که پیاز یا ریشه گیاه حجم می گیرد.
- فصل تولید محصول در گیاه پنبه
جمع‌بندی
زردی برگ درختان و گیاهان زراعی که یکی از عوامل آن کمبود آهن در گیاه است، در نتیجه جذب نشدن آهن یا غیرفعال شدن آهن در داخل گیاه بروز پیدا می کند. عواملی مانند نوع و جنس خاک، متعادل نبودن عناصر غذایی در خاک، بالا بودن اسیدیته (pH) خاک، پایین بودن هوموس خاک، بالا بودن مقدار آهک خاک، عدم تهویه در خاک، آبیاری بیش از حد، بالا بودن بی کربنات آب آبیاری، انجام ندادن عملیات زراعی مانند شخم زدن و… در کمبود آهن نقش دارند.
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی