روش های چالکود کردن
مقدمه
به طور کلی کوددهی به درختان میوه و درختچه ها برای حفظ قدرت و باروری درختان انجام می شود؛ زیرا بسیاری از خاک ها و زمین های موجود در کشور خالی از مواد معدنی و مغذی موردنیاز درختان هستند. از این رو کوددهی باید در زمان های مختلفی از سال انجام شود؛ اما کوددهی چه ارتباطی به چالکود دارد؟ در واقع چالکود یکی از روش های موثر و مناسب برای تغذیه درختان است.
چالکود چیست
اگر قصد دارید بدانید که چالکود درختان چیست، باید به شما بگوییم که این روش بهترین راه برای کوددهی به درختان است. در واقع چالکود راهی برای جبران کمبودهای مواد مورد نیاز درختان از جمله انواع کود به حساب می آید. در این روش، چاله هایی نزدیک به ریشه درختان با اندازه معینی کنده می شوند. سپس باغداران درون این چاله ها را با کود مناسب ارگانیک یا شیمیایی پر می کنند که تغذیه موردنیاز گیاه در اختیار آن قرار گیرد. بنابراین چالکود نوعی کوددهی عمیق به درختان و میوه ها محسوب می شود.
مزایای چالکود کردن درختان
افراد زیادی به دنبال این هستند که بدانند چالکود درختان چیست و چه مزایایی دارد. در زیر برخی از مزایای این روش کوددهی را شرح می دهیم
- در اختیار قرار گرفتن مواد مغذی موردنیاز درختان میوه در شروع فصل رشد
- کاهش شکوفه ریزی درختان و افزایش رشد و تعداد آن ها
- تقویت عمومی گیاه
- کنترل نیاز گیاه به کود در طول فصل
- افزایش و گسترش حجم ریشه های درختان چالکود شده نسبت به سایر درختان
- کاهش استرس های محیطی وارده به درختان چالکود شده
- اصلاح بافت خاک ریزوسفر باغ و باغچه
- جلوگیری از خشکیدگی سر شاخه های درختان میوه
- افزایش برگ دهی درختان
- کاهش علف های هرز
- افزایش نفوذ پذیری آب و مواد آلی به داخل خاک
بهترین زمان چالکود درختان
کوددهی درختان در نیمه دوم سال امری ضروری است؛ زیرا با پایان نیمه اول سال که فصل رشد و نمو درختان است، درختان نیاز به استراحت و تجدید قوا دارند. با این حساب به کمک چالکود باید در نیمه دوم سال از درختان مراقبت کرد. بنابراین اگر قصد دارید بدانید که چالکود درختان چیست، چالکود نوعی مراقبت از درختان در فصل سرما محسوب می شود.
بهترین زمان چالکود درختان میوه در فصل زمستان به ویژه بهمن ماه است؛ زیرا از آبشویی کودها جلوگیری می شود. همچنین چالکود پاییزه درختان میوه باعث شده که با آبیاری، عناصر موجود در کودها خارج شود و در دسترس گیاه قرار گیرد. با این حساب با ورود به فصل رشد درختان در نیمه اول سال و فصل بهار درختان رشد بهتری خواهند داشت.
میزان مصرف چالکود
میزان مصرف چالکود دستی مستقیماً مرتبط با نوع خاک شما و آنالیز موجود از آن متغیر است و حتی گاهاً لازم می‌شود تا بخشی از ترکیبات به دلیل بیش بود ان ماده در خاک حذف گردد. بنابراین در این مورد حتماً با متخصص تغذیه گیاهی و یا گیاهپزشک خود مشورت نمائید. اما در خصوص ترکیبات شرکتی و آماده مصرف، معمولاً میزان مصرف توصیه شده کود به ازای هر درخت و یا در سطح یک هکتار بر روی بسته‌بندی کود ذکر شده‌است.
به هر حال در خصوص میزان استفاده به نکات ذیل توجه فرمائید:
- میزان کود مصرفی وابستگی زیادی به نوع درخت شما دارد. به طور مثال درختان هسته دار نیاز کودی بالاتری نسبت به درختان میوه دانه دار دارند. همچنین مقدار چالکود استفاده شده برای درختان پیوندی پایه رویشی کمتر از درختان پایه بذری است.
- سن درخت در میزان مصرف ترکیب چالکود اهمیت بالایی دارد. هرچه سن درخت بیشتر شود میزان مصرف ترکیب نیز بالاتر می‌رود. به طور مثال اگر برای یک نهال دو ساله میزان ۲ کیلو چالکود به ازای هر درخت مصرف می‌شود بایستی برای یک درخت ۱۰ ساله ده کیلو چالکود مصرف نمائید (به طور معمول میزان مصرف چالکود مطابق با سن درخت می‌باشد اما نباید از ۱۰ کیلوگرم به ازای هر درخت تجاوز نماید).
- میزان عناصر موجود در خاک نیز در میزان مصرف چالکود شما موثر است. هر چه زمین باغ شما حاصلخیز تر باشد بالطبع مصرف کودی آن پایین تر خواهد بود.
- نوع خاک نیز عامل دیگر در این مورد است. هر چه خاک سبک تر و دارای مواد آلی بیشتری باشد میزان مصرف چالکود کاهش خواهد یافت.
استفاده از کودهای حیوانی هنگام چالکود
جدای از مواد شیمیایی که برای تهیه چالکود کردن استفاده می‌شود، باغداران می‌توانند برای بهبود اثر بخشی این ترکیب از کودهای دامی پوسیده، کود پرندگان تصفیه شده و نیز خاک سبک مانند شن و ماسه نیز استفاده کنند. استفاده از کودهای آلی مانند کود دامی و کود پرندگان علاوه بر افزودن به غنای شیمیایی ترکیب چالکود کردن سبب سبک سازی خاک در ناحیه چالکود و افزایش کربن آلی در خاک نیز می‌شود. این عامل در نهایت به شما کمک می‌کند تا راندمان بهتری از ترکیب چالکود خود داشته باشید.شن و ماسه بادی نیز برای خاک‌های سنگین و رسی بسیار مناسب هستند و سبب اصلاح جزئی بافت خاک می‌شوند. همچنین استفاده از این مواد همراه آبشویی ترکیب چالکود را بهبود بخشیده و اثر بخشی آن را نیز بیشتر می‌کند.اگر چالکود آماده و شرکتی شما فاقد مواد آلی بود می‌توانید از ترکیبات آلی گرانوله نظیر هیومیک اسید گرانوله به میزان نیمی از کود استفاده شده در چالکود بهره ببرید. هیومیک اسید علاوه بر اینکه جذب مواد مغذی چالکود را بالاتر می‌برند سبب بهبود بافت خاک باغ شما نیز خواهد شد.
نحوه اجرای عملیات چالکود
طریقه استعمال کودهای چالکود کاملا بستگی به شرایط باغ، نوع و سن درختان، نحوه کشت درختان و سیستم آبیاری باغ شما دارد. اما چیزی که اصولا حائز اهمیت است قرار دادن ترکیب کودی در فاصله اندک از ریشه‌های فعال گیاه است به نحوی که در تماس با رطوبت خاک بوده که بتواند به تدریج در آب حل و از طریق گیاه جذب شود.
به این منظور توجه به اندام هوایی درخت (شاخه سار یا تاج درخت) از اهمیت بالایی برخوردار است. در اکثر قریب به اتفاق درختان ریشه‌های فعال گیاه که در جذب آب و مواد مغذی بیشترین نقش را دارند، درست در زیر آخرین شاخه‌های جانبی قرار گرفته اند. بنابراین بهترین نقطه برای حفر چاله زیر قسمت بیرونی تاج درخت می‌باشد. اما اگر ناحیه زیرین تاج درخت را به شکل یک دایره در نظر بگیریم بهترین جفت-نقطه ای که می‌توانیم برای حفر پیدا کنیم در مسیر جریان آب آبیاری است.
در صورتی که آبیاری به شکل قطره ای طراحی شده بود می‌توانید نزدیک‌ترین قطره‌چکان را انتخاب و شروع به حفر زمین کنید. در آبیاری‌های بارانی یا غرقابی تفاوتی در انتخاب محل مناسب وجود نداشته و می‌توانید کلیه نقاط ممکن را انتخاب کنید.
توجه کنید که برای چالکود حداقل نیاز به دو نقطه متقابل با هم (زاویه ۱۸۰ درجه) جهت حفر خواهیم داشت. حفر چاله‌ای به عمق ۶۰ سانتی متر برای اجرای چالکود در اکثر درختان مناسب و کافی است اما اگر درخت شما در سه سال ابتدایی کاشت خود است می‌توانید از عمق‌های کمتر (حداقل ۳۰ سانتی متری) استفاده نمایید.
هنگام حفر چاله دقت کنید تا ریشه‌های درخت را مشاهده کنید در غیر این صورت به احتمال زیاد نقطه مناسبی جهت حفر انتخاب نکرده اید. اگر دو درخت متوالی در یک حفره مشترک بودند، مشکلی نیست و می‌توانید از آن حفره مشترکاٌ استفاده کنید، اما دقت کنید که میزان کود در حفره را دو برابر نکنید چون احتمال مسمومیت و آسیب دیدگی ریشه‌ها در این حالت بسیار بالاست.
در پر کردن حفره بهتر است ابتدا از کود دامی استفاده کرده سپس در لایه میانی مقدار مورد نظر از ترکیب چالکود را اضافه کنید و در نهایت مجدد لایه بالایی را با کود حیوانی پوسیده پر کنید. دقت کنید که همواره بهتر است تا چاله‌های ایجاد شده توسط خاک پر و بسته شوند.
در عملیات چالکود می‌توانید به جای حفر حفره برای هر درخت به صورت ردیفی کار کنید و با ایجاد یک یا دو شیار طولی در یک یا دو طرف درختان اقدام به کودریزی نمایید. این روش برای باغاتی که آبیاری غرقابی یا شیاری دارند و یا دسترسی به دستگاه نهر کن مناسب دارند ایده آل است.
جمع بندی
استفاده به‌‌موقع و مناسب از ترکیبات چالکود ضامن فصلی پربار در سال زراعی آتی برای باغات شما خواهد بود. چالکود کردن چه به صورت فرمول دستی ایجاد شده ناشی از آنالیز خاک و چه به صورت فرموله شده توسط شرکت‌های تولید کننده کود به خوبی می‌توانند سبب افزایش تولید محصول درختان گردد.
منابع
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی