هیومیک اسید چیست ؟
مقدمه
هیومیک اسید چیست ؟ هیومیک اسید در واقع بقایای تجزیه شده از مواد طبیعی (ضایعات گیاهی و حیوانی) بوده که جزو یکی از نمونه های کود آلی محسوب می شود. هیومیک ها یک ماده آلی به رنگ تیره با خاصیت آنتی اکسیدانی است واز مهم ترین اجزای خاک بوده که فواید بسیاری از جملع بهبود تخلخل خاک ، افزایش ظرفیت نهگداری آب در خاک ، افزایش نفوذ پذیری و جذب بهتر عناصر به همراه کیفیت ومقاومت خاک می شود . در چرخه شیمیایی هیومیک اسید ها مولکول هایی با زنجیره بلند و سنگین هستند و به طور طبیعی در چرخه حیات وجود دارد . بوجود آمدن هیومیک اسید به گونه ای است که بقایای گیاهان و جانوران در خاک مدفون شده و در اثر تابش خورشید ، شرایط آب و هوایی و در طی فرایند تجزیه آن ها ، تبدیل به ماده آلی و معدنی می شود . این ماده در بین کشاورزان بسیار محبوب است و یکی از موارد مهم در هیومیک اسید تقویت ریشه گیاهان است که به دلیل افزایش فسفر در خاک اتفاق می افتد . اسم هیومیک اسید برگرفته از هوموس است که بدین معنی است که هر زمان باقی مانده جانوران و گیاهان میمیرند بعد از یک چرخه طبیعی که شامل خورده شدن اجساد،تجزیه و در نهایت تغیر شکل پیدا می کند و تبدیل به هوموس یا گیاخاک می شود که ترکیبات پایدار و پیچیده شیمیایی هستند این ترکیب به دسته های هیومیک اسید، فولویک اسید و… تقسیم بندی می شود .
هیومیک اسید
دسته بندی کود ها بر اساس منشا آن یا بیولوژیک هستند یا شیمیای اند و یا آلی هستند که هر کدام ویژگی و خاصیت خود را دارد که همه آن در جهت افزایش عملکرد گیاه و تولید محصول با کیفیت استفاده می شوند . همانطور که ذکر شد هیومیک اسید یک مکاده آلی است . این ماده آلی فواید بسیاری در صنعت کشاورزی دارد و نه تنها در روند و بهبود عمکرد خاک مزرعه یا باغات ، حتی در گیاهان خانگی و آپارتمانی اثر گذار است بلکه در تولید و افزایش محصول نیز بسیار موثر است . به گونه ای که استفاده از هیومیک اسید ها در فعل و انفعالات جذب عناصر در گیاه نقش موثری دارد و همین جذب عناصر در گیاه موجب رشد بهتر گیاه ، تولید ریشه ، بهتر شدن لقاح در گل و میوه سالم خواهد شد . جالب است بدانید هیومیک اسید تنها یک اسید نیست بلکه ترکیبی از اسید های مختلف است که قابل حل و قابل جذب هستند که در خاک ، اقیانوس و رود ها نیز وجود دارد . این کود برای کشت و پرورش گیاهانی همچون صیفی و سبزیجات، غلات ، گیاهان دارویی ، حبوبات ، درختان میوه و گل های آپارتمانی کاربرد دارد و بسیار استقبال زیرا هم در فرایند رشد و جذب گیاهان موثر بوده و هم ضرری برای طبیعت ندار و یک ماده مفید محسوب می شود . هیومیک اسید انواع مختلفی دارد به طور مثال هیومیک های جامدی که منشا طبیعی دارند ، هیومیک های مایع و هیومیک هایی که به صورت شیمیایی در کارخانه جات تولید سم و کود ساخته می شوند( پودری ، مایع و گرانول ). این ماده را می توان به صورت دست پاش ، محلول پاش ، آب آبیاری ، بذر مال و چالکود استفاده کرد . توجه داشته باشید که هیومیک های گرانول ، دیر رهش بوده که بدین معنا است که عناصر موجود در آن به کندی آزاد و جذب می شود(دیر رهش) این نوع کود ها در روش چالکود کردن استفاده می شود . هیومیک مایع نیز حلالیت بالایی دارد و به صورت محلول پاش و یا آب آبیاری می تواند استفاده نمود .هیومیک پودری نیز در آب انحلال پذیر است و می توان در سیستم آبیاری از آن استفاده نمود(توجه داشته باشید که هیومیک ها باید به خوبی در آب حل شود و هیچ رسوبی نداشته یاشد دز صورت وجود رسوب نشان دهنده این موضوع است که هیومیک استفاده شده دارای ناخالصی بوده و مرغوب نیست) هیومیک دست پاش نیز می توان با کمک دست در سطح مزرعه پخش و استفاده نمود .
کاربرد و مزایای هیومیک اسید
این ماده آلی فواید و کاربرد های بسیاری دارد که بخش از آن شامل :
- افزایش تخلخل و کیفیت خاک (افزایش ساختار خاک )
- سبب جداسازی و جلوگیری از ورود سموم مضر در خاک
- افزایش رشد ریشه و تنفس ریشه ای گیاه
- افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک که سبب حفظ رطوبت برای گیاه می شود
- موجب تحرک میکروارگانیسم ها و جانداران ریز شده
- افزایش جذب بهتر عناصر و در دسترس قرار گیری عناصر در گیاه شده
- کمک به رشد باکتری های مفید در خاک که به بهبود جریان هوا و آب کمک می کند
- تنظیم PH در خاک که اثر جذب عناصر بر یکدیگر را بهتر می کند
- افزایش مقاومت در خاک (شوری ، سردی و گرمی بیش از حد)
- کاهش شوری خاک
- افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش ها و آفات و بیماری
- استفاده در انجام بذر مال و افزایش سرعت جوانه زنی
- افزایش کمیت و کیفیت محصولات
- سازگار با طبیعت
- افزایش سبزینگی و تولید کلروفیل
مصرف هیومیک اسید
مصرف هر ماده مغذی و مفید برای گیاه دارای اندازه تقریبی و زمان تقریبی است که باز هم برای گیاهان مختلف و مرحله رشدی متفاوت می باشد . اگر تغذیه گیاه در زمان مناسب نباشد و یا کم تر و بیشتر از حد نیاز گیاه باشد ایجاد مشکل می کند که روند عکس برای آن به دنبال دارد . (در این مقاله زمان و میزان مصرف هیومیک را برای محصولات بررسی می کنیم و بسته به نوع منطقه و مرحله رشدی ، شرایط آب و هوایی و نوع هیومیک تهییه شده می تواند متفاوت باشد) . به طور کلی میزان مصرف هیومیک شامل :
برای محصولات زراعی و استفاده همراه با آب آبیاری ، بهترین زمان مصرف همراه اولین یا دومین آبیاری (10 لیتر در هکتار)
برای یونجه و گندم استفاده همراه با آب آبیاری ، همراه اولین آبیاری به همراه اولین آبیاری بعد از برداشت ( 10 لیتر در هکتار )
برای سبزی و صیفی جات و گلخانه استفاده همراه با آب آبیاری ،با اولین آبیاری کوددهی انجام بشود و در طول فصل 3 تا 5 دوره تکرار صورت گیرد ( 5 تا 10 لیتر در هکتار )
برای درختان میوه استفاده همراه آب آبیاری ، بهترین زمان در ابتدای فصل با اولین آبیاری و قبل از گلدهی درختان میوه بوده و کوددهی را 4 تا 5 دوره تکرار کنید ( 10 لیتر در هکتار )
برای نهال استفاده همراه آب آبیاری ، بهترین زمان در ابتدای فصل بهار و هر 20 روز یکبار کوددهی تکرار بشود ( 5 تا 10 گرم برای هر نهال )
برای درختان میوه استفاده به صورت چالکود ، در یک سوم انتهایی (سایه انداز درخت) در خاک به عمق 50 سانتی‌متر (10 تا 15 گرم برای هر درخت )
برای نشاء استفاده به صورت غوطه ور کردن ، ریشه‌های نشاء را به مدت چند ثانیه (2 تا 5 ) در محلول نگه دارید و بعد به زمین اصلی انتقال دهید (محلول 10 در هزار)
بهترین زمان مصرف در باغات ، بعد از زمستان گذرانی درختان تا قبل از گلدهی و برای گندم و غلات در ابتدای رشد گیاه و هنگام تشکیل خوشه و بعد از شکل گیری خوشه می باشد . مصرف هیومیک برای گیاهان آپارتمانی ، همراه با آب آبیاری سبب رشد و شادابی به گیاه شده و می تواند از تنش های آن جلوگیری کند . برای هر گلدان 2 تا 4 گرم در 200 سی سی آب مصرف و حدود 2 ماه یک بار استفاده شود .
نتیجه گیری
استفاده از هیومیک اسید در تما م مراحل رشدی گیاه قابل استفاده است اما در مراحل ابتدایی رشد موجب استحکام و گسترش ریشه شده که در پی آن افزایش رشد رویشی را به دنبال دارد . همچنین استفاده از آن در مرحله زایشی بر روی کیفیت و کمیت محصول به شدت اثر گذار می باشد و برای تمامی محصولات اعم از زراعی ، باغی ، گلخانه ای ، گیاهان زینتی ، نهال و سبزی و صیفی کاربرد دارد .