استان فارس به عنوان یکی از قطب های اصلی کشاورزی در ایران است و نقش مهمی در تولید محصولات زراعی و باغی و حتی گلخانه ای دارد. این استان به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی متنوع مانند آب و هوای معتدل، نیمه خشک و کوهستانی به استان چهار فصل معروف است. منابع آبی استان فارس مانند رودخانه های کر، سیوند و برخی سدها شرایط مطلوبی برای کشت انواع محصولات دارد. در استان فارس مهمترین محصولاتی که پرورش داده می شوند، شامل گندم، مرکبات، خرما، صیفی جات و … است که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.
برای خرید عمده کود در استان فارس با شماره 09109742010 تماس بگیرید.
محصولات باغی استان فارس
استان فارس دارای باغات بسیاری است و رتبه اول در تولید مرکبات و انار در ایران را دارد. بیشترین میزان برداشت محصولات باغی در استان فارس را از درختانی همچون مرکبات (پرتقال، نارنگی)، انار، انگور، خرما، پسته، انجیر، بادام، سیب و هلو است. به طور مثال درختان مرکبات در این استان با تولید سالانه بیش از ۲ میلیون تن، رتبه اول را در بین محصولات باغی فارس را دارد.
محصولات زراعی استان فارس
استان فارس در زراعت نیز موفق عمل می کند. محصولات زراعی قابل کشت در این استان شامل گندم، جو، ذرت، سویا، چغندر قند و محصولات جالیزی مانند گوجه فرنگی، برنج، پنبه و حبوبات می باشد که در این استان تولید شده و یا بیشترین تولید و برداشت را در این استان دارند. به طور مثال میزان تولید تولید گندم حدود ۱.۵ تا ۲ میلیون تن در سال که یکی از استان های پیشرو در کشور، استان فارس می باشد.
محصولات گلخانه ای استان فارس
استان فارس در کشت گلخانه ای نیز موفق عمل کرده است. مهم ترین محصولات گلخانه ای این استان شامل صیفی جات همچون گوجه فرنگی، خیار، فلفل دلمه ای و بادمجان، سبزیجات برگی نظیر کاهو و اسفناج، انواع سبزی ها و توت فرنگی است. همچنین، تولید گل های زینتی مانند رز، مریم و ژربرا، به خصوص در مناطق شیراز و مرودشت، رواج دارد. کشت قارچ دکمه ای و صدفی و گیاهان دارویی مانند آلوئه ورا و نعناع فلفلی نیز در گلخانه های فارس انجام می شود.
علاوه بر این، استان فارس در تولید نشاء سبزیجات و صیفی جات و حتی کشت هیدروپونیک فعالیت دارد. در شهرستان های شیراز، مرودشت، کازرون و فسا مهمترین مناطق کشت گلخانه ای در فارس می باشند و برخی مناطق دیگر همچون منطقه بیضا در کشت خیار گلخانه ای بسیار فعال هستند.
فصل کاشت محصولات کشاورزی در فارس
در استان فارس، محصولات زراعی معمولا در دو فصل پاییز به اسم کشت پاییزه و کشت در ابتدای بهار یا کشت بهاره تقسیم بندی می شوند. کشت پاییزه مانند گندم، جو و چغندر قند شروع کشت از شهریور تا آبان ماه است. کشت بهاره همچون ذرت، کنجد و سبزیجات کشت آن ها اسفند تا اردیبهشت ماه می باشد. محصولات باغی نیز بسته به نوع درخت، در اواخر زمستان تا اوایل بهار یعنی از بهمن تا فروردین ماه برای هسته داران مانند هلو و زردآلو و در پاییز برای مرکبات و انار و برداشت مرکبات در پاییز و زمستان و انار در مهر تا آذر انجام می شود.
در بخش گلخانه ای، به دلیل کنترل شرایط محیطی، کشت در تمام سال امکان پذیر است، اما کشت اصلی صیفی جات مانند گوجه و خیار در پاییز و زمستان و گل های زینتی در بهار و پاییز انجام می شود. این تنوع زمانی به دلیل اقلیم متنوع فارس و مدیریت منابع آبی است. اما به طور کلی محصولات پاییزه (کشت در پاییز و برداشت در بهار یا اوایل تابستان) معمولا از مهر تا آذر کشت می شوند و در اردیبهشت تا تیر ماه برداشت می گردند.
مهمترین محصولات پاییزه در استان فارس
- مناطق کشت گندم و جو: گندم و جو در مناطق سردسیر و کوهپایه ای استان فارس مانند اقلید، آباده، سپیدان، مرودشت، خرم بید و پاسارگاد اغلب به صورت دیم کاشت می شوند. در مناطق معتدل فارس مانند مناطق شیراز (کربال و دشت برنجان)، کازرون، فسا، استهبان و نیریز، کشت گندم و جو اغلب به صورت کشت پاییزه و کشت بهاره هستند. در مناطق گرمسیر و جنوب استان فارس مانند داراب، جهرم (دشت های آبرفتی) و لارستان کشت گندم و جو صورت می گیرد. کشت کلزا نیز در برخی مناطق مانند مرودشت صورت می گیرد.
- مناطق کشت چغندر قند: کشت چغندر قند در فارس در مناطق معتدل و سردسیر استان فارس مانند مرودشت، شیراز ( اطراف دریاچه مهارلو)، اقلید و برخی مناطق فسا انجام می شود.
- حبوبات مانند نخود، عدس و ماش بیشتر در مناطق کوهستانی و معتدل فارس کاشت می شوند. مناطق قابل کشت حبوبات در فارس شامل اقلید، آباده، سپیدان، مرودشت، پاسارگاد، نیریز، کازرون و فسا هستند. در مناطقی مانند داراب و جهرم، حبوبات در صورت دسترسی به آب کشت می شوند.
- کاشت سبزیجات اسفناج، کاهو و کلم در استان فارس بیشتر به صورت گلخانه ای یا فضای باز در مناطقی مانند شیراز (کربال، دشت برنجان و مهارلو)، مرودشت، فسا، کازرون، سپیدان، استهبان، لارستان، قیر و کارزین، جهرم و داراب صورت می گیرد.
کشت بهاره در استان فارس
همانطور که ذکر شد این محصولات معمولا از اسفند ماه تا اردیبهشت ماه کشت و در مرداد تا آبان برداشت می شوند.
- ذرت (علوفه ای و دانه ای) در مناطقی همچون مرودشت، داراب، کازرون و فسا صورت می گیرد.
- برنج در مناطق شمالی استان مانند کامفیروز، کوار، فسا و برخی مناطق لارستان کشت می شود.
- پنبه نیز در مناطق گرمسیر مانند داراب و فسا مورد استفاده قرار می گیرد.
- آفتابگردان در مناطق مرودشت و فسا
- سبزیجات و صیفی‌جات مانند گوجه فرنگی، خیار، بادمجان و هندوانه در اکثر نقاط ایران که دسترسی به آب دارند انجام می شود.
- گیاهان دارویی مانند در برخی مناطق مانند استهبان و نیریز کشت می شوند.
محصولات باغی
برخی از محصولات در فارس به صورت دائمی یا چند ساله کشت می شوند و شامل موارد زیر هستند:
- درختان مرکبات در مناطقی مانند داراب، شیراز، جهرم، کوار، فسا و تا حدودی لارستان است.
- درختان انار در مناطقی مانند نی ریز، استهبان، داراب، خاوران، خفر و فسا بیشترین برداشت را دارد.
- درختان انگور در مناطق شیراز، مرودشت، استهبان، نیریز و کازرون بیشترین تولید را دارند.
- پسته در مناطق گرمسیر مانند فسا، داراب، سروستان و نی ریز بیشترین برداشت را در استان فارس دارند.
- کشت زیتون در مناطق کازرون، فسا، شیراز، ممسنی و فیروزآباد صورت می گیرد.
جمع بندی
همانطور که ذکر شد استان فارس با تنوع اقلیمی ویژه ای که دارد، از مناطق سردسیر کوهستانی تا گرمسیری خشک، امکان کشت طیف وسیعی از محصولات را دارا می باشد. در مناطق سردسیر (اقلید، آباده) غلات دیم و حبوبات بیشترین کشت را دارند، در حالی که مناطق معتدل (شیراز، مرودشت) مناسب کشت مرکبات، انگور و سبزیجات می باشند. گرمسیری (جهرم، داراب) به تولید پسته، خرما و مرکبات گرمسیری مشغول هستند. با مدیریت صحیح، تغذیه اصولی و شناخت دقیق آفات و بیماری های می توان محصولاتی باکیفیت و تناژ بالا تولید کرد.