آفات مهم خیار گلخانه ای

آفات مهم در خیار گلخانه ای

مقدمه

داشتن محصولاتی سالم و با کیفیت هدف نهایی هر تولید کننده و کشاورزی است که در نظر دارد علاوه بر افزایش تناژ بالا ، محصولاتی تولید کنند که با بازار پسندی بالایی نیز داشته باشد و این موضوع مستلزم توجه به کیفیت و کمیت محصول است . آفات در حمله به محصولات یکی از مسائل مهمی است که کشاورزان ، باغداران و گلخانه داران با آن سرکار دارند . در گلخانه ها انواع مختلفی از گیاهان کشت می شوند  و کاشت خیار گلخانه‌ای در بین آن ها دارای محبوبیت بسیاری است ، زیرا با ایجاد شرایط مناسب و ایده آل برای محصول در گلخانه ، می‌توان میوه‌هایی باکیفیت و کمیت بالایی را تولید کرد. برخی از افراد در زمانی که شروع به ساخت گلخانه می کنند ، با بی توجهی به محصول سبب کاهش تولید و خسارت اقصادی می شود. عواملی مثل آفت در گلخانه نیازمند به پیشگیری و کنترل دارد . بنابراین شناسایی آفات و بیماری‌های خیار گلخانه‌ای برای کشاورزان و گلخانه‌داران بسیار مهم است آفات مهم در گلخانه ها باعث کاهش بازار پسندی محصول شده از این رو کشت گلخانه ای دارای شرایط مشخص است . در بین تمامی محصولات گلخانه ای ، محصول خیار با سطح زیر کشت  3420 هکتار بیش از 90 درصد سطح زیر کشت گلخانه های کشور را تشکیل می دهد . قابل ذکر است که در مقیاس جهانی ایران ، با تولید بیش از 2  میلیون تن خیار در سال پس از چین و ترکیه در رتبه سوم جهانی قرار دارد . شرایط دمایی و رطوبت موجود درمحیط گلخانه برای رشد و تکثیر بسیاری از آفات و بیماری های گیاهی مناسب است و به همین علت پس از ورود عوامل مختلفی مثل آفت یا بیماری ، در گلخانه شرایط رشدی و تکثیرشان فراهم شده و در نتیجه باعث خسارات بر روی محصول می شود . آفات مهم خیار گلخانه ای چندین نمونه اند مثل شته ها ، تریپس ، مینوز ، مگس جالیز ، مگس سفید ، سوسک خیار ، نماتد مولد غده ریشه ، شب پره و کنه ها که در سایت نهاده راز خرم آن را بررسی و مطالعه می کنیم .

بررسی آفات مهم خیار گلخانه

اولین موردی که به آن می پردازیم کنه ها هستند . انواع کنه های خسارت زا در محصولات وجود دارد اما در میوه خیار تاکنون دو گونه کنه گزارش شده مثل کنه قرمز و کنه تارتن .

کنه قرمز خیار

کنه های قرمز خیار با نام علمی Spider Mite از آفات خطرناک این محصول است و فعالیت آن از اول تابستان شروع می شود . این آفت از شیره گیاهی تغذیه و منجر به زخم های بسیاری در روی برگ شده و که در نهایت سبب خشکی برگ می شود اغلب کنه ها بیشتر در سطح زیرین برگ ها فعالیت می کنند و می‌تواند در رنگ‌‌های مختلفی از جمله سبز ، زرد و حتی قهوه‌ای ظاهر شود و با استایلت یا همان قطعات دهانی خود بافت های برگ را سوراخ نموده و از شیره گیاهی تغذیه می کنند که این عمل مانع از انجام عمل فتوسنتز می شوند . این کنه‌ اثراتی همچون تنیدن تار در روی برگ و شاخه ها مثل اثر عنکبوت به جای می گذار و آفات رایج باغی ، گلخانه و گیاهان داخلی هستند و در صورت عدم کنترل می‌توانند آسیب قابل‌ توجهی به گیاهان وارد کنند . خسارت وارد شده از هجوم کنه قرمز اغلب منجر به زردشدن یا برنزه‌شدن برگ‌ها ، توقف رشد و حتی در صورت عدم درمان ، باعث مرگ گیاه می‌شود . این آفت به‌ سرعت تولیدمثل کنند در واقع یک کنه ماده در طول عمر خود ، صدها تخم می‌گذارد . این کنه‌ها با چشم غیرمسلح قابل رویت هستند اما باید دقت بسیاری در شناسایی آن ها داشت ( به دلیل ریز بودنشان ) و طول آنها فقط حدود ۰.۵ میلی‌متر است . کنه قرمز در شرایط گرم و خشک رشد کرده و بوته خیار یکی از میزبان های مورد علاقه آن هاست و از شیره برگ‌‌های خیار تغذیه کرده و در صورت عدم کنترل سبب زردشدن ، پژمرده شدن و در نهایت از بین ‌رفتن کل گیاه می‌شوند .

راه شناسایی کنه قرمز

تشخیص آلودگی کنه قرمز به دلیل اندازه کوچک آنها کمی دشوار است . اما به طور کلی می توان سطح زیرین برگ‌‌ خیار را برای وجود لکه‌‌های ریز قرمز یا سبز و بروز لکه‌‌های زرد روی برگ‌ها و به دنبال آن تغییر رنگ و پژمرده شدن برگ است که نشان از وجود کنه‌ها هستند بررسی کنید . مورد بعدی در راه شناسایی کنه قرمز ، وجود تارهای ظریف ( همچون تار عنکبوت ) در پشت برگ می تواند نشان دهنده آلودگی کنه قرمز باشد . با تشدید آلودگی بروز لکه‌‌های زرد روی برگ‌ها و به دنبال آن تغییر رنگ و پژمرده شدن برگ است با تشدید آلودگی ، رشد بوته کم و سبب کاهش تولید میوه می شود .

کنترل

• حذف علف های هرز و بقایای هرس شده
• هرس کردن شاخه و قسمت های آلوده
• بهداشت گلخانه و جلوگیری از ورود عوامل آلوده
• بررسی مداوم گیاه برای حضورت آفت
• کنترل رطوبت و دما
• کنترل بیولوژیک مثل کفشدوزک ، کنه شکارگر
• کنترل شیمیایی : استفاده از سموم سیستمیک و آبامکتین و مالاتیون و دیازینون

کنه تارتن دو لکه ای ( دو نقطه ای )

کنه تارتن دو نقطه ای با نام علمی tetranichus urticae متعلق به خانواده tetranichidae است و به همراه چهار جفت پا بوده که اندام و فرم بدن آنها در دو جنس نر و ماده متفاوت می باشد . حشره ماده دارای فرم بدنی درشت تر و میزان تحرک کمتری نسبت به نر بوده و فرم بدن نر نسبت ماده کشیده تر است . بدن حشرات بالغ از بالا دارای دو لکه مشکی رنگ بوده که به همین علت آنها را کنه نارتن دو نقطه ای یا دو لکه ای نام میبرند . این دو قسمت تیره به دلیل نازک بودن و شفاف بودن کوتیکول روی سطح بدن حشره دیده می شود اما توجه داشته باشید که بر روی بدن لارو ها یا نیمف ها وجود ندارد و مشخص نیست و یکی از نشانه های حشره کامل کنه وجود همین دو لکه بر روی بدن حشره است . کنه تارتن دو نقطه ای حشره ای گرما دوست است و در شرایط آب و هوایی گرم و رطوبت نسبی مناسب رشد می کنند . در تابستان با دمای بیش از 30 درجه سانتی گراد و تغذیه غیر اصولی باغ با عناصری همچون ازت ، رطوبت و آبیاری نامناسب و رطوبت نسبی پایین هوا در گرمای تابستان موجب تغیان کنه دو نقطه ای می شود . زمستان گذرانی این حشرات به صورت ماده های تخم گذاری است و حشرات ماده در علف های هرز و یا درون خاک زمستان را سپری کرده و در هنگام مساعد شدن شرایط دمایی و رطوبتی مناسب به سمت میزبان های خود حرکت و فعالیت خود را آغاز می کنند . توجه کنید که حشرات ماده در هنگام زمستان گذرانی وارد مرحله دیاپوز اجباری می شوند و دیاپوز در کنه ها در پاییز ، با کاهش طول دوره روشنایی در روز به کمتر از 10 ساعت آغاز شده و در بهار با بیشتر از 10 ساعت روشنایی و افزایش رطوبت از دیاپوز خارج می شوند . کنه های تارتن دارای مرحله تخم ، یک مرحله لاروی ، یک مرحله پروتئونیمف و یک مرحله دئوترونیمف را طی کرده و در نهایت مرحله بلوغ را دارد .

علائم

یکی از علائمی و راه های شناسایی این افت ، خاک آلود بودن سطح برگ بوده و علاوه بر آن تار هایی همچون تار عنکبوت در روی شاخ و برگ ها قرار دارند که رشته و تارهای نازکی هستند که این تار ها در حفاظت کنه ها و تخم ها را در برابر شکارگران موثرند و همین امر موجب جذب آلودگی هوا و خاک آلود بودن سطح برگ می شود . همچنین ایجاد نقاط زرد رنگ یا رنگ پریده روی سطح برگ که ناشی از اثر تغذیه ی این آفت و عدم تولید کلروفیل در این ناحیه است .

کنترل

• کنترل زراعی : با تغذیه مناسب و آبیاری متناسب
• کنترل مکانیکی : با استفاده از سورفکتانت و صابون ها به همراه فشار آب می توان تار ها و آلودگی سطحی را از بین برد
• حذف علف هرز
• کنترل بیولوژی : استفاده از دشمنان طبیعی مثل سن شکارگر و کفشدوزک
• سموم شیمیایی : آبامکتین ، نئورون و آتوکسازول

مگس سفید

مگس سفید یا همان سفید بالک Whitefly یکی از آفات مهم محصولات فضای باز و گلخانه‌ها و حتی برخی از گل های زینتی می‌باشد . مگس سفید گونه‌های مختلفی بیش از 1500 گونه دارند و درمیان آن‌ها دو گونه عسلک پنبه و مگس سفید گلخانه هستند که باعث بروز خسارت به کشاورزان شده اند . طول دوره زندگی مگس سفید حدود سه الی چهار هفته می باشد و حدود 9 روز از آن را به صورت جنین در تخم می‌گذراند و بین 9 تا 17 روز را به صورت لارو و حدود 5 روز را به صورت شفیره طی کرده که در نهایت حشره کامل تولید می‌شود و می‌تواند حدود 21 تا 40 روز زنده بماند . هر یک از مگس‌های سفید ماده ، می‌توانند 300 تا 400 تخم بگذارد و در هر سال به طور تقریبی ده نسل تولید مثل می‌کنند . جمعیت مگس سفید به سرعت افزایش می‌یابد اما باید توجه داشت که سفید بالک‌ ها به برخی از سموم مقاوم شده‌اند و از این رو باید در انتخاب سم باید دقت کافی را داشت همچنین این آفت سازگاری بسیار خوبی با گرما دارد .

برای اطلاع از علائم خسارت و کنترل مگس سفید کلیک کنید .

مگس جالیز

مگس جالیز Dacus Ciliatus از آفات مهم و اصلی خانواده کدوییان است . میزبان این آفت محصولاتی مانند خربزه ، هندوانه ، خیار و کدو می باشد و پراکندگی این حشره به دلیل داشتن قدرت پرواز حشرات بالغ و حمل و نقل میوه‌ها از مناطق مختلف به جاهای دیگر می‌باشد . طول بدن مگس جالیز نر 5.5 تا 7 میلی متر بوده و مگس ماده بزرگتر از مگس نر می باشد که طول آن 6.5 تا 8.5 میلیمتر است . رنگ بدن حشرات کامل این آفت ، نارنجی تا قهوه‌ای با لکه‌های زرد در قسمت جلویی شانه شناسایی می شود و بال‌ها دارای نوار های قهوه‌ای تیره رنگ هستند . توجه داشته باشید که روی بال‌های شفاف مگس دو لکه کم رنگ وجود دارد . در واقع لکه اول در حاشیه جلویی بال به طرف نوک بال امتداد داشته و لکه دوم در کنار رگ بازویی در امتداد بال قرار دارد .

مگس جالیز دارای چندین مراحله زندگی است که شامل تخم ، سه مرحله لاروی ، شفیره و بالغ می‌باشد و در زمان تخم گذاری ، تخم ریزی خود را در زیر پوست میوه فرو برده و تخم گذاری می‌کند . مگس جالیز به طور متوسط ​​210 عدد به طور دسته ای تخم گذاشته و تخم ها در دسته‌های 5-15 تایی در زیر پوست میوه‌های درختان قرار می گیرد .

علائم خسارت

بیشترین خسارت مگس جالیز توسط لاروهای آن اتفاق میفتد . لاروها پس از تفریخ و خروج از تخم با ایجاد دالان هایی در درون میوه و تغذیه از بافت داخلی و گوشت میوه باعث پوسیده شدن یا قهوه ای شدن بافت می شوند . همچنین در اثر تجمع فضولات آفت قارچ‌های ساپروفیت درون میوه رشد می‌کنند و از میوه‌ها بوی گندیده متصاعد می‌شود اما به طور کلی روی میوه‌های آلوده در محل تخم گذاری سوراخ هایی ظاهر می شود که در حقیقت تخم‌های مگس جالیز درون آن ، قابل مشاهده است . توجه داشته باشید که در اطراف محل تخم گذاری نکروز شدن ( زردی ) سطح میوه رخ می‌دهد و موه دچار تغییر رنگ می شود و در آلودگی‌های شدید ، شاهد ریزش میوه ها می شویم . رشد میوه از سوراخ محل تخم گذاری متوقف شده و میوه بیشتر از قسمت اطراف محل تخم گذاری رشد می‌کند و علت بد شکلی و خمیدگی میوه نیز به همین علت است .

کنترل

• حذف و جمع آوری میوه و قسمت های آلوده
• نسب تله ها مثل تله سراتاپ در بین ردیف ها
• محلول پاشی طعمه مسموم پروتئین هیدرولیزات و ترکیب آن با یکی از سموم فسفره مثل مالاتیون
• انجام عملیات زراعی مثل شخم و یا دیسک زدن بعد از برداشت
• استفاده از یخ آب زمستانه در زمین‌های آلوده به مگس جالیز
• در صورت نیاز قرنطینه محصول در آن منطقه
• سموم شیمیایی مثل پروفنفوس ، دلتامترین ، کاراته ، دیمتوات ، فوزالون و سایپرمترین

نتیجه گیری

برای داشتن محصولی سالم و با کیفیت باید به تمام نکات در کشاورزی اعم از کنترل دما ، آبیاری ، حدف علف های هرز ، کنترل آفات و بیماری و… توجه داشت که این توجه نه تنها باعث کاهش ضرر می شود بلکه باعث افزایش بازار پسندی نیز می شود و این روند در تغذیه انسان نیز موثر است که می تواند محصول سالم و با کیفیت تهیه و استفاده کند .

منبع

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D8%B1

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  ** نهاده راز خرم ،راز یک فصل پربار **