با افزایش روز افزون جمعیت جهان، یکی از مسائل مهم برای انسان، تامین غذا است. با گسترش کشاورزی و مصرف سموم نا به جا، روند و چرخه حیات در طبیعت از توازن خارج شده و این موضوع بر روی سلامت تمام جانداران تاثیرگذار است. مصرف بی رویه سموم کشاورزی سبب مقاوم سازی انواع آفات باغی، زراعی و گلخانه ای می شود و همواره تأثیر این عوامل در محصولات کشاورزی بسیار چشمگیر و اثرگذار است.
تاریخچه کشاورزی
کشاورزی از زمان های گذشته رواج دارد و مردم با کشاورزی و کشت و کار مواد غذایی خود و دام ها را تامین می کنند. در گذشته با به وجود آمدن بیماری ها و آفات، مردم بر این باور بودند که دچار بلا و نفرین الهی شدند. از این رو به دنبال درمان هایی از طریق خرافات می گشتند. به تدریج با پیشرفت تکنولوژی و افزایش علم و آگاهی، مردم شناخت بیشتری نسبت به انواع آفات باغی، زراعی و گلخانه ای پیدا کردند و بشر به تدریج دست به روش هایی برای مبارزه زد که در کشاورزی نوین سبب تولید و استفاده از سموم مختلف شد.
اولین بار هزار سال قبل از میلاد بود که کشاورزان اولین آفت کش ها را برای از بین بردن آفات مزرعه خود استفاده می کردند. ترکیبات اولین سموم کشاورزی شامل عصاره های طبیعی مانند عصاره تنباکو، نمک، آهک، گوگرد و فلفل قرمز بود. با گذشت زمان ترکیبات شیمیایی به عنوان جایگزینی برای آفت کش های طبیعی وارد چرخه کشاورزی شدند. از آن زمان از سموم کشاورزی شیمیایی برای از بین بردن آفات و بیماری ها در کشت و کار استفاده می شود.
شناسایی انواع آفات زراعی، باغی و گلخانه ای در کشاورزی
یکی از بزرگترین دغدغه های انسان در کشاورزی مقابله با آفات است. دقت در شناخت آفت و بیماری در پیشگیری و کنترل آن ها بسیار موثر است؛ چرا که هر آفت دارای مراحل رشد ابتدایی است که در آن مراحل می توان بهتر با آن مقابله کرد. آفات و بیماری ها در گیاهان بسیار متنوع هستند و می توانند در گلخانه، زراعت و باغ رخ دهند.
گاهی شدت آفت و بیماری به مرحله طغیان می رسد و باید از شیوه قرنطینه استفاده کرد؛ به گونه ای که نباید محصولی از منطقه قرنطینه خارج یا به آن وارد شود. در واقع قرنطینه به معنی جلوگیری از ورود عوامل خسارت زا به یک منطقه است که از قبل در آن محیط حضور ندارد.
در ایران برای اولین بار در سال ۱۳۱۴ قانون قرنطینه تصویب و همچنان سعی بر اجرای آن است. از این رو باید آفات و بیماری های زراعی، باغی و گلخانه ای را شناخت.
بررسی آفات در باغات
انواع آفات یکی از مشکلات و مسائل هر کشاورز و باغ‌دار است؛ زیرا حضور این آفات، سلامت و کیفیت گیاهان را تهدید می کند. از این رو تشخیص و شناسایی آفات اهمیت زیادی دارد؛ زیرا شناخت آفات یکی از مهمترین قدم های مبارزه با آنها به حساب می آید. در صورت عدم کنترل صحیح و به موقع آفات، باعث کاهش خسارت زیادی به کشاورز و محصول می شود. با ما همراه باشید تا با انواع آفات باغی آشنا شوید.
آفات باغی |
|
| آفات سیب | شپشک واوی – کنه قرمز اروپایی – شته مومی – کرم چوبخوار – سوسک سرشاخه خوار رزاسه – کرم سفید ریشه – کنه قرمز پاکوتاه – شته سبز سیب |
| آفات پرتقال | شپشک آردالود – شته سبز، سیاه، قهوه ای – تریپس – پروانه مینوز – مگس میوه مدیترانه – کنه ها – سفید بالک |
| آفات نارنگی | شپشک آردالود – شته سبز و سیاه – مینوز – بالشتک مرکبات – شپشک استرالیایی – سپردار زرد شرقی – سپردار قهوه ای |
| آفات لیمو | کرم جوانه خوار – شاپرک جوانه لیمو – مینوز – کنه دولکه – شته مگس مدیترانه – سفید بالک – تریپس – کرم برگخوار |
| آفات گریپ فروت | شپشک ها – مگس میوه مدیترانه ای – کنه ها – شته ها – تریپس |
| آفات نارنج | کنه ها – شپشک آردالود – شته ها |
| آفات هلو، شلیل و زردآلو
|
شته سبز – شته خالدار – کرم سرشاخه خوار هلو – شپشک سپردار – سن بدبوی هلو -سوسک سرشاخه خوار رزاسه – آفت چوبخوار – کرم ریشه خوار – کرم خراط |
| آفات گردو | شپشک گردو – سوسک شاخه بلند – کچلی گردو – کنه زرد و کنه قرمز – مگس پوست خوار میوه – کرم خراط – پروانه فری – شته گردو |
| آفات نخیلات | زنجره خرما – کرم میوه خوار خرما – سپردار سفید – سرخرطومی حنایی – سوسک شاخ دار و چوبخوار خرما – کرم گرده خوار خرما – سرخرطومی حنایی خرما – سوسک کرگدنی |
| آفات انجیر | نماتد – شپشک ستاره ای – کنه تارعنکبوتی – بید انجیر – شته انجیر – مگس سرکه – شته ها |
| آفات انار | شته انار – کرم سفید ریشه – کنه قرمز انار – سوسک گرده خوار و چوبخوار – کرم گلوگاه انار – شپشک آردالود – مینوز – سفید بالک |
| آفات زیتون | پسیل – مگس میوه زیتون – سپردار بنفش – شپشک سیاه زیتون – سوسک چوبخوار و پوست خوار – شپشک سپردار زرد – بید نهال – سرخرطومی برگ خوار |
| آفات گلابی | پسیل – زنبور گلابی – کرم سفید ریشه – سنک گلابی – پرطاووس گلابی – کرم جگری – شته گلابی – پروانه تخم انگشتری |
| آفات بادام | شته ها – پوست خوار بادام – سوسک کاپنودیس – کنه جوانه خوار – سوسک سرشاخه خوار رزاسه – آفت مغز خوار – شپشک سپردار – سوسک شاخه بلند |
| آفات انگور | مینوز – شب پره خوشه خوار انگور – زنجره مو – کنه نمدی مو – سوسک برگ خوار انگور شته ها – تریپس – شپشک – نماتد – کرم سفید ریشه |
| آفات گیلاس | مگس گیلاس – کنه قرمز اروپایی – کرم سفید ریشه – سرخرطومی گیلاس – کرم برگ خوار – شته ها – شپشک ها – کرم ساقه خوار – کرم خراط |
| آفات پسته | پسیل – شپشک سپردار واوی – شته چین دار – زنبور مغزخوار طلایی و سیاه – پروانه میوه خوار – پروانه چوب خوار – سوسک طوقه خوار – زنجره – برگ خوار سفید |
شناسایی آفات زراعی
محصولات زراعی دارای اهمیت زیادی از نظر تامین نیاز غذایی هستند و با توجه به افزایش نسبی جمعیت، تامین غذا جزو مهمترین نیازهای حیاتی بشر به حساب می آید. آفات گیاهان زراعی از عواملی است که خسارت مالی زیادی را به کشاورزان وارد می کنند و باعث افزایش قیمت محصول می شوند.
آفات زراعی |
|
| آفات برنج
|
کرم ساقه خوار نواری برنج – زنجرک برنج – کرم سبز برگ خوار – مگس خزانه – شب پره تک نقطه ای – سر خرطومی ریشه – آب دزدک |
| آفات گندم و جو | سوسک سیاه گندم – تریپس – مینوز – شته معمولی شته روسی – سن گندم – ملخ صحرایی – شته ها – کنه ها |
| آفات ذرت | کرم ساقه خوار و برگ خوار – کنه تارتن – کرم ریشک بلال – کرم طوقه بر – تریپس – پروانه ساقه خوار |
| آفات زعفران | کنه پیاز – تریپس – کرم پیاز خوار – کنه قهوه ای – دم فنری – کنه تار عنکبوتی – مگس پیاز زعفران |
| سویا | کرم غلاف خوار سویا – کرم برگ خوار – شته – کرم طوقه بر – کرم ساقه خوار |
| آفات چغندر قند | خرطوم کوتاه چغندر قند – شته سیاه – شته باقلا – زنجرک سبز – خرطوم بلند چغندر قند – کرم طوقه بر – آفت پرودنیا – مگس چغندر – کرم برگ خوار چغندر قند – کنه تارتن دونقطه ای – آفت کک چغندر قند |
| آفت کلزا | سرخرطومی ساقه کلزا – کک کلزا – سوسک منداب – شته مومی کلزا – زنبور برگ خوار – سوسک گرده خوار کلزا |
| آفات حبوبات | کرم طوقه بر نخود – پروانه لوبیا – مگس لوبیا – مینوز – سوسک نخود – شته سبز- کرم پیله خوار – کنه تارتن – تریپس – شته سیاه |
| آفات سیب زمینی | سوسک کلرادو – بید سیب زمینی – زنجرک سیب زمینی – پروانه کله مرده – کرم مفتولی – شته سیب زمینی – شته سبز- کرم برگ خوار – آبدزدک |
| آفات بادام زمینی | لارو برگ خوار – کنه دو لکه ای – راب خاکستری – کرم میوه خوار – تریپس |
| آفات پنبه | عسلک پنبه – شته جالیز – زنجرک – کرم برگ خوار پنبه – کرم غوزه – شپشک آردالود – سنک پنبه – تریپس – کرم سرخ پنبه |
| آفات یونجه | سرخرطومی یونجه – سوسک شاخک بلند – سن گل خوار یونجه – شته خالدار یونجه – سن سبز – شته لگومینوز – شته نخود – زنبور بذر خوار – زنجرک – تریپس |
شناسایی آفات گلخانه ای سبزی و صیفی
شناسایی و بررسی آفات سبزی و صیفی در گلخانه همانند سایر آفات در محصولات دیگر مثل درختان و یا کشت های زراعی، به گیاهان خسارت وارد می کنند. این موضوع برای داشتن محصول خوب و فروش بالا امری مهم به شمار می رود. از این رو باید آفات را شناخت تا با بررسی دقیق و درست آن ها به مقابله علیه آفات بپردازیم.
آفات گلخانه ای سبزیجات و صیفی جات |
|
| آفات خیار | کنه تارتن دو نقطه ای – شته – مگس سفید – مینوز – شته جالیز – نماتد ها – تریپس – مگس جالیز |
| آفات گوجه فرنگی | کرم میوه گوجه – سفید بالک – نماتد – کنه حنایی گوجه – کرم برگخوار – شته – پروانه مینوز – کرم ساقه خوار |
| آفات بادمجان | کنه تارتن دو لکه ای – شته – تریپس – پروانه میوه خوار – سوسک بادمجان – مگس سفید – زنجرک برگی |
| آفات هندوانه | کنه تار عنکبوتی – شته جالیز – مگس جالیز – سرخرطومی جالیز – مگس خربزه – کرم میوه خوار |
| آفات سبزی | آبدزدک – شته – تریپس – کنه تار – عنکبوتی – مینوز – سفید بالک ها – کرم برگ خوار |
| آفات خربزه | مگس خربزه -عروسک خربزه – کفشدوزک خربزه – شته ها – کنه ها – کرم میوه خوار – سوسک سفید خربزه – پروانه خربزه |
| آفات فلفل دلمه | کنه تار عنکبوتی – شته – مگس سفید – تریپس |
| آفات توت فرنگی | تریپیس – شته – سوسک برگی – شپشک ها – سن لیگوس – زنجرک – کنه – طوقه خوار |
| آفات سیر و پیاز | کرم طوقه بر – تریپس – مگس پیاز – شته موسیر – کنه پیاز – آبدزدک |
| آفات انواع کلم | شب پره پشت الماسی کلم – سفیده کوچک و برگ کلم – شته مومی – کرم حلقه ای کلم – کرم ریسنده کلم – مگس ریشه کلم – بید کلم – تریپس |
| آفات کدو | شته – کرم برگخوار – سوسک خالدار خیار – کرم شب پره – سوسک ککی – تریپس – شته جالیز – مگس خربزه و طالبی – عروسک خیار |
| آفات قارچ | مگس قارچ خور – کنه تار عنکبوتی – پشه سیارید – مگس فورید |
نتیجه گیری
در صنعت کشاورزی، عوامل متعددی حضور دارند که بر روی عملکرد محصولات اثر گذارند. این عوامل شامل آفات، بیماری ها و علف های هرز هستند که میانگین استفاده از حشره کش ها در ایران به حدود 32% می رسد. مقابله و کنترل انواع آفات باغی، زراعی و گلخانه ای چه به صورت زراعی، چه به صورت بیولوژیک و چه از طریق مصرف سموم، در تولید محصول باکیفیت و کمیت بالا موثر است.