کرم خوشه خوار انگور ، نحوه و راه کنترل آن

آفت کرم خوشه خوار انگور

مقدمه

با شروع شدن بهار و گرم شدن هوا ، زمان رشد میوه های تابستانی می رسد و می دانید برای پر بار شدن محصول و جلوگیری از خسارت آفات و بیماری ها باید اقداماتی را انجام داد که این اقدامات باید در راستای افزایش کیفیت و کمیت باشد و هم بازار پسندی قابل قبولی را بتواند داشته باشد . انگور یکی از تولیدات مهم باغی می باشد و در ایران بعد از مرکبات و سیب در رتبه سوم تولیدی و صادراتی قرار دارد . یکی از چالش هایی که در کشاورزی با آن رو به رو هستیم ، حضور آفتی همچون آفت کرم خوشه خوار انگور است . این حشره باعث کاهش کیفیت و کمیت بسیار چشمگیری شده و خسارت زیادی را به تاکستان ها و کشاورزان وارد می کند که در این مقاله به مطالعه و بررسی آن می پردازیم .

شناسایی آفت کرم خوشه خوار انگور

آفت کرم خوشه خوار انگور با نام Lobesia botrana از آفت های بسیار مهم در انگور است که هر ساله خسارت بسیاری به باغداران وارد می کند . کرم خوشه خوار انگور حدود 3 الی 4 نسل دارد و خسارت اصلی آن از طریق تغذیه لارو آن صورت می گیرد و از غنچه ها ، خوشه ها ، غوره ( دانه های نارس انگور ) و دانه های رسیده آن تغذیه می کند . این آفت از تاکستان های اروپا ، کشور های مدیترانه ای ، آفریقا و ایران گزارش شده و بر اساس شرایط آب و هوایی می تواند گسترش پیدا کند . مناطقی با دمای خنک و کمتر از 20 درجه سلسیوس کم تر مورد حمله کرم خوشه خوار انگور قرار گرفته و می تواند به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم خسارت وارد کند . در خسارت مستقیم ، بیشترین آسیب و خسارت را لارو وارد کرده و در خسارت غیر مستقیم با مساعد شدن شرایط دما و آب و هوایی منجر به پوسیدگی توسط قارچ Botrytis cinerea بر روی دانه خسارت دیده از آفت و در نتیجه خسارت برخی حشرات نظیر زنبور زرد و مگس ها ایجاد می شود . میزان خسارت کرم خوشه خوار انگور به عوامل مختلفی مثل مرحله رشدی گیاه ، رقم انگور ، اندازه خوشه ، چندمین نسل آفت بر روی محصول ، بروز پوسیدگی و شرایط آب و هوایی بستگی دارد .

بیولوژی آفت کرم خوشه خوار انگور

کرم خوشه خوار انگور دارای 4 دوره رشدی تخم ، لارو ، شفیره و حشره کامل است . تخم های این آفت به رنگ زرد متمایل به سفید و به قطر 0.6 تا 0.8 میلی متر هستند و بعد از تفریخ از تخم ، لارو ها تا حدود 10 تا12 میلی متر رشد کرده و رنگ آن در ابتدا سفید بوده و به تدریج به رنگ سبز مایل به زرد و گاهی قهـوه ای تغییر می کند و دارای سر قهوه ای و سیاه رنگ است . شفیره کرم خوشه خوار با طول 5 تا 7 میلی متر به رنگ قهـوه ای روشـن و یا تیره می باشد . شفیره نیز به رنگ قهوه ای روشن تا تیره و به طول 5 تا 6 میلی متر مشاهده می شوند . همچنین حشره بالغ خوشه خوار انگور ، که بال های جلوی آن قهوه ای رنگ با دو نوار روشن می باشد و در بخش میانی بال های پروانه ، لکه هایی تیره وجود دارد که توسط نوار هایی از هم جدا شده اند ( بال های جلویی در حاشیه انتهایی بال ها از ریشک هایی به رنگ روشن تشکیل شده اند ) همچنین عرض بال های پروانه حدود 12 میلی متر و طول بـدن آن حدود 6 میلی متر است .

زمستان گذرانی کرم خوشه خوار انگور

زمستان گذرانی این آفت به فرم شفیره در زیر برگ ، اضافات برگ در کف باغ ، زیر پوست و شکاف های تنه درخت زمستان گذرانی می کنند و از اوایل تا نیمه فروردین ماه ، در زمان تورم و رشد جوانه ها شروع می شود . توجه داشته باشید که در استان آذربایجان شرقی و غربی خروج این شب پره ها از اوایل اردیبهشت ماه شروع و تا اوایل خرداد ماه ادامه می یابد . ( در استان های دیگرخروج شفیره می تواند بر اساس شرایط محیطی و دمای منطقه متفاوت باشد و اوایل فروردین ماه تا اوایل خرداد ماه ادامه دارد ) . توجه داشته باشید که حشرات کامل ، اغلب در شب فعالیت می کنند و در طول روز در زیر برگ ها ، علف های هرز و مستقر می شود و شروع فعالیت آن ها از هنگام غروب آفتاب تا زمان طلوع آفتاب ادامه پیدا می کند . توجه داشته باشید که حرکت و پرواز حشرات کامل به راحتی قابل تشخیص است . شب پره ها بعد از تغذیه و جفت گیری شروع به فرایند تخم ریزی می کنند و این اقدام یک یا دو روز بعد از جفت گیری انجام می شود و حشرات ماده تخم های خود را در فصل بهار به صورت انفرادی یا در دسته های دو تا سه تایی روی گلبرگ ها، ساقه و خوشه ها می گذارند ، توجه داشته باشید که هرچه دما در بهار خنک تر باشد تخم ریزی به تعویق می افتد و حشرات ماده در روی خوشه های رسیده ای که نزدیک به زمان برداشت است تخم ریزی نمی کنند . هر حشره ماده در دمای نرمال و متناسب ، به طور حدودی و متوسط ۱۶۰ عدد تخم می گذارد و دوره لاروی بسته به دما و شرایط محیط ۷ تا ۱۱ روز به طول می انجامد . لازم به ذکر است ، حشرات بالغ و تخم ها به تغییرات محیطی حساسیت بالایی را نشان می دهند . در اخر پرواز پروانه های کرم خوشه خوار با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه ای به قسمت های مختلف انگور آسیب رسانده و باعث نابودی آن می شود.

علائم خسارت کرم خوشه خوار انگور

خسارت این آفت در ابتدا در لارو های نسل اول رخ می دهد و در اوایل اردیبهشت از خوشه و غنچه های انگور تغذیه کرده و روی سطح آن را با تار هایی نازک می پوشاند که این امر سبب خشکیدگی گل ، جوانه ها و گاهی ریزش آن ها شده . بعد این مرحله ، لارو های سن دوم در اواخر خرداد ماه (زمان تشکیل غوره ها ) بر روی آن تخم ریزی می کنند . لارو سن دوم خسارت خود را به صورت ایجاد سوراخی در غوره و از مواد غذایی درونی آن تغذیه می کند . در پی این تغذیه ، علائم به صورت چروکیدگی دانه های انگور ، خاکی رنگ شدن دانه و در نهایت ریزش آنها می شود . خسارت نسل سوم آفت کرم خوشه خوار از اوایل تا اواخر مرداد ماه توسط لارو و با تغذیه از انگور های رسیده آغاز می شود . این لارو ها با تغذیه از  دانه انگور شیرین شده ( رسیده ) و ایجاد تارهایی روی آن می تواند از علائم و نشانه های حظور این آفت بر روی محصول باشد . نسل چهارم این آفت نیز به دلیل همزمان شدن با برداشت میوه عملاً خسارتی به باغهای انگور وارد نمیکند . بیشترین خسارت آفت کرم خوشه خوار مربوط به نسل های  دوم و سوم این آفت می باشد و همانطور که در بالا ذکر شد حضور این لارو ها به دلیل پارگی و سوراخ شده میوه انگور و خوشه ها ، امکان بروز بیماری و آلودگی مثل بیماری های قارچی را افزایش می دهد . توجه کنید که خسارت کرم خوشه خوار انگور در کشت های دیم کمتر از کشت آبی می باشد .

کنترل

بعد از شناخت مراحل زندگی و نحوه خسارت آفت کرم خوشه خوار انگور ، نوبت به کنترل و مبارزه علیه این آفت است که به روش های مختلفی می توان آن را کنترل نمود که در زیر به آن اشاره می کنیم .

1. کاشت ارقام متناسب و مقاوم
2. هرس به موقه و زود هنگام
3. انهدام و حذف علف های هرز و باقی مانده شاخ و برگ در کف باغ
4. شخم عمیق در جهت جلوگیری از زمستان گذرانی این آفت
5. استفاده از یخ آب زمستانه
6. احداث باغ به صورت ردیفی و داربستی
7. استفاده ار تله های فرمونی و یا کارت های زرد چسباننده
8. استفاده از صابون ها و شتشوی با فشار آب
9. پوشاندن درز ها و شکاف های بر روی تنه درخت
10. مصرف سموم شیمیایی مثل فوزالن ، تری کلروفن ، دورسبان ، اتیون ، دیازینون ، استامی پراید و سایپرمترین

نتیجه گیری

انگور یکی از محصولات پر طرفدار در تمام نقاط بوده و به علت دارا بودن مواد مختلف انرژی زای قندی ، پروتئینی و ویتامین ها جزء یکی از محصولات مهم و استراتژیک دنیا است . از این رو برای تولید محصولی سالم و با کیفیت باید علیه آفتی مثل کرم خوشه خوار انگور و بیماری ها اقداماتی انجام داد که از کیفیت و کمیت محصول نکاهد و درصد بازارپسندی قابل قبولی در بین سایر محصولات کشاورزی کسب کند .

منابع

https://en.wikipedia.org/wiki/Lobesia_botrana

برای اطلاع از قیمت و خرید کود و سموم کشاورزی نهاده راز خرم و دیدن مطالب به روز کشاورزی به اینستاگرام شرکت نهاده راز خرم مراجعه کنید.

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  ** نهاده راز خرم ،راز یک فصل پربار **