سطح زیر كشت تاكستانهاي آبی و دیم كشور با احتساب درختان بارور و نابارور حدود 310 هزار هكتار می باشد. ارقــام انگــور از مناطــق سردســیر تــا معتــدل و نیمه گرمســیر کشور کشت می شوند. اسـتانهای خراسـان، قزویـن، آذربایجان شـرقی، آذربایجان غربی و فارس مهمترین تولید کننـدگان ایـن محصـول هسـتند. در كشور میانگین عملكرد تاكستان آبی 14تن و دیم 8/3 تن است.
فصـل رشـد انگورهـای ایرانی طولانی بوده و بـه صورت نسـبی درجه حرارت بالا در تابسـتان و رطوبـت نسـبی پاییـن، فصـل رشـد بـدون بارندگـی و همچنین زمسـتان ملایم بـرای آن ها مناسـب اسـت. درحالـی کـه درجـه حرات بالا در تابسـتان باعـث افزایـش قند و کاهـش ترشـی آن مـی شـود. رطوبـت بـه سـبب بیمـاری هـای قارچـی مهـم ترین عامـل محدودکننده توسـعه کشـت انگور اسـت. انگـور به آهک خاک حسـاس نبوده و در خـاکهای حاوی بیـش از 40 درصد آهـک بـه خوبی رشـد مـی کند. خـاکهای عمیـق بـا زهکشـی خـوب و مـواد آلی فـراوان برای رشـد انگور بسـیار مناسـب هستند.
برای خرید عمده کود کشاورزی می توانید با شماره تماس 09106562010 در تماس باشید.
از محصولات زیر نیز بازدید کنید:
کود هیومیک اسید گرانول گرند هیوم پرهام ایران
کلات آهن فرودوکسین پومگرو اسپانیا
کود آهن اکومد گرین فی مدیفر اسپانیا
کود کامل گرانول 15-5-15 گرین ویت ایرانی
مراحل رشد و نمو انگور و نیاز تغذیه ای هر مرحله
تغذـه صحـیح یكـي از اصـول اولیـه دسـتیابي به كشـاورزي پایدار اسـت. نیازهای غذایی درخت انگور بسته به مرحله رشد محصول متفاوت است. فرآیند تکامل جوانه ها و تشکیل میوه در انگور شامل مراحل زیر می باشد که در هر مرحله نیازهای کودی مختص به خود را می طلبد.
- گل انگیزی: (تغذیه برگ سالم)
- تمایزیابی: تغذیه پاییزه و سرما
- نمو و توسعه جوانه: تغذیه زمستانه
- شکوفایی و تشکیل میوه: تعادل تغذیه ای
عناصر غذایی مورد نیاز درختان انگور
ماکرو‌مغذی‌ها یا عناصر پرمصرف که نیاز درختان انگور برای رشد و تولید میوه که عبارتند از: نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و گوگرد موثر می باشند.
میکرو‌مغذی‌ها (عناصر ریز مغذی) نیز مورد نیاز هستند اما به میزان کمتری نسبت به ماکرو‌مغذی‌ها که عبارتند از: بور، آهن، منگنز، روی، مس، مولیبدن.
عملکرد عناصر ماکرو در تغذیه درختان انگور
نیتروژن (N)
نیتروژن حیاتی‌ترین عنصر برای درختان انگور است. برای بیشتر عملکردهای متابولیکی لازم است و جزء بیشتر ترکیباتی است که در ساخت و سنتز گیاه نقش دارند. این عنصر بخشی ضروری از ترکیب پروتئین‌های بافت‌های گیاهی است و یکی از اجزای ساختاری مولکول کلروفیل محسوب می‌شود. بر رشد شاخه‌ها در بهار تاثیر دارد و از ریزش زودهنگام برگها در پاییز جلوگیری می‌کند. بر آغاز گلدهی و رشد و توسعه میوه تاثیر دارد. وجــود مقــدار کافــی نیتــروژن در انگــور باعــث بهبــود کمیــت و کیفیــت و تعــداد حبــه در خوشــه و بهبود عملکرد می شــود.
کمبود نیتروژن
کمبــود شــدید باعث کاهش رشد شاخه ها، رشد کلی، سبز روشن یا زرد شدن یکنواخت و پژمردگی پهنـک بـرگ و کوچکی سایز حبه هــا می شــود. در مقابل، نیتروژن بیش از حد در درختان انگور سبب تولید برگ‌های سبز تیره، رشد قوی و تاج متراکم شده که مدیریت آن را دشوار کرده و ممکن است منجر به کاهش باردهی جوانه‌ها، رنگ آوری ضعیف انگورهای قرمز، ریزش بیش ازحد میوه ها و افزایش پوسیدگی و نکروز دم خوشه گردد.
زمان‌بندی استفاده از کود نیتروژن
کودهای نیتروژنه باید در زمانی که نیاز به آن بالا و جذب سریع است، همانند طول دوره رشد سریع رویشی (از جوانه‌زنی تا اوایل رشد میوه و تغییر رنگ میوه) در فصل بهار مصرف گردند که جذب آن بهینه باشد، تا از هدررفت جلوگیری شود. ازآنجا که در دوره جوانه‌زنی، رشد فعال ریشه و جذب مواد معدنی کم است، این نیاز عمدتاً از ذخایر موجود در ریشه‌ها و ساختارهای چوبی دائمی (مانند تنه و شاخه‌ها) تأمین می‌شود. نیتروژن در دوره پس از برداشت به ذخیره‌سازی برای رشد فصل بعد کمک می‌کند. کوددهی در دوره پس از برداشت می‌تواند تا ۶۰٪ ذخایر نیتروژن فصل بعد را تأمین کند. برای جذب مؤثر نیتروژن در دوره پس از برداشت، باید تاج و برگ درختان سالم و فعال باشد.
فسفر (P)
جزء غشای سلولی و مواد ژنتیکی است و در تثبیت دی‌اکسید کربن، متابولیسم قندها و ذخیره و انتقال انرژی نقش دارد. بر رشد شاخه‌ها در بهار، آغاز گلدهی و تشکیل میوه تاثیر می‌گذارد.
کمبود فسفر: در کمبود فسفر شاخه‌ها کوچک و باروری کاهش می یابد. در اوایل فصل، رنگ برنز یا قرمز بین رگبرگ برگ‌های قدیمی مشاهده می‌شود.
پتاسیم (K)
پتاسیم برای رشد و عملکرد درختان انگور ضروری است و نقش مهمی در متابولیسم کربوهیدرات‌ها و تنظیم pH آبمیوه میوه‌ها و سنتز پروتئین دارد. پتاسیم با فعال سازی آنزیم های خاص و تنظیم اسمزی، در باز و بسته شدن روزنه‌ها که یک مکانیسم مهم در روابط آبی درختان است عمل می کند.
کمبود پتاسیم در انگور
کمبود پتاسیم معمولا در خاک‌های شنی، متراکم، خاک‌های دارای زهکشی ضعیف، تنش آبی و درختانی با سیستم ریشه ضعیف به دلیل آسیب‌های ناشی از آفات خاکی (مانند فیلوکسرا و نماتدها) مشاهده می گردد. كمبود پتاسـم منجـر به كاهش كیفیت قند محلـول و غیرمحلول مي شـود.
علائم کمبود پتاسیم در اواسط تابستان به صورت کلروز در حاشیه برگ و بین رگبرگ‌ها، سوختگی حاشیه‌ای و پیچیدگی برگها و شروع به زرد شدن (برای ارقام سفید) یا قرمز-برنزه شدن (برای ارقام قرمز) لبه‌های برگ‌های قدیمی، کاهش رشد شاخه‌ها و ریزش پیش از موعد برگها مشاهده می شود. تشکیل خوشه‌های کمتر با میوه‌های کوچک و رنگ ضعیف و متلاشی شدن قسمت پایین خوشه در اواسط تابستان و خشک شدن حبه ها (کشمشی شدن) از علائم دیگر کمبود پتاسیم است.
زمان بندی استفاده از کود پتاسیم در طول دوره رشد و بلوغ
- در اسفند ماه و بهار بیشتر از طریق جذب ریشه‌ها در دوره بین جوانه‌زنی و شکوفه‌دهی
- در طول دوره رشد و بلوغ میوه‌ها، این دوره همچنین با زمان بیشترین سرعت جذب پتاسیم توسط ریشه‌ها هم‌زمان است.
- در زمـان غـوره ای و سپس سایزگیری میـوه
- در مرحله تغییر رنگ میوه جذب پتاسیم از طریق خاک تنها حدود ۵۰% یا کمتر بوده و بقیه نیاز به پتاسیم برای رشد میوه، از ذخایر پتاسیم در ساختارهای دائمی درختان انگور تأمین می‌شود.
- امـا مصـرف مقدار بیشـتر پتاسیم کمبـود منیزیـم و کلسـیم را تشـدید میکنـد که موجـب ریـزش و لهیدگـی حبه هـا و کاهـش کیفیـت و انبارمانـی انگـور می شـود.
- کوددهی پتاسیم به‌صورت تدریجی از طریق کودآبیاری مؤثرتر از استفاده یکباره است.
کلسیم (Ca)
برای ساخت غشای سلولی و همچنین فرآیندهای آنزیمی مورد نیاز است. بر اختلالات فیزیولوژیکی مانند نکروز ساقه خوشه و استحکام پوست میوه‌ها تاثیر می‌گذارد.
کمبود کلسیم
علائم کمبـود کلسیم ابتـدا بـه صـورت نـوار باریکی در حاشـیه بــرگ اســت. برگهــا از كنــاره شــروع بــه زرد شــدن مــی كننــد و ســپس در حاشــیه آن ســوختگی قهــوه ای رنگــی ایجــاد می شــود و به تدریــج بــه ســمت محــل اتصــال پهنــک و دمبــرگ پیشــروی می کند. كمبــود كلســم موجــب بافت مردگــي ســاقه انگــور، افزایش ترک خوردن ،غوره ای شدن و ریزش حبه ها، نرمی میوه و کاهش سفتی و خاصیت انبارمانی مــي شــود.
منیزیم (Mg)
منیزیم یک جزء ضروری از مولکول کلروفیل و ضروری برای فتوسنتز است. همچنین، باعث فعالسازی آنزیم‌های رشد، تشکیل و رسیدن میوه تاثیر دارد.
علائم کمبود منیزیم
کمبود منیزیم در انگور معمولاً در تابستان به‌صورت کلروز سفید ابتدا در حاشیه برگ آغاز شده و به سمت رگبرگ‌های اصلی و ثانویه پیش می‌رود که در آن نواحی اطراف رگبرگ‌ها سبز باقی می‌ماند. کمبــود منیزیــم باعــث مــرگ ســاقه انگــور، کاهــش تشکیل خوشــه و قنــد حبه هــا، خشبی نشــدن کامــل شــاخه ها و کاهــش میــزان محصــول در ســال های بعــد می شــود. کمبود منیزیم ممکن است در خاک‌های اسیدی و در تعامل با سایر مواد مغذی تشدید شود. در صورت نیاز به کود منیزیم ، می‌توان آن را از طریق کود آبیاری یا محلولپاشی برگ استفاده کرد.
عملکرد عناصر میکرو در تغذیه درختان انگور
بور
برای تولید هورمون‌های رشد، حرکت قندها، جوانه‌زنی گرده و رشد لوله گرده و فرآیندهای متابولیکی عمومی مورد نیاز است. بر بلوغ ساقه‌ها و تنظیم میوه تاثیر دارد.
کمبود بور (Boron)
علائم کمبـود بـور ابتدا در پیچک هـای نـوک شـاخه ها و قبل از گلدهی مشاهده می شـود و باعث مرگ نوک شاخه‌ها، کوتاه شدن فاصله میان گره‌ها، ایجاد لکه‌های زرد بین رگبرگ‌ها برگ‌های قدیمی و لکه‌های کوچک قرمز-قهوه‌ای در لبه‌های برگها، سوختگی و خشک شدن خوشه ها و کاهش باروری می شود.. جهت تامین بور مورد نیاز می توان از کودهای اسید بوریک، میکرو (ریز مغذی) و کود فروت ست حاوی بور به صورت محلولپاشی یا از طریق کودآبیاری استفاده نمود.
آهن
برای سنتز کلروفیل و فرآیندهای فتوسنتزی و تنفسی ضروری است.
کمبود آهن (Iron)
برگ‌های جوان دچار کلروز بین رگبرگ‌ها می‌شوند. در صورت شدت زیاد، برگها احتمالاً بسیار کمرنگ و با لکه‌های نکروتیک و رشد شاخه‌ها محدود خواهند شد.
منگنز (Mn)
برای سنتز کلروفیل و به عنوان کاتالیزور در فعالیت های متابولیکی ضروری است.
کمبود منگنز
علائم کمبــود به صورت لکه زرد بین رگبرگ بگ های قدیمی مشاهده می شود. رشــد سرشــاخه ها، برگ هــا و حبه هــا تحــت تأثیــر کمبــود منگنــز قــرار می گیــرد و رســیدن خوشــه ها بــه تأخیـر می افتـد. بنابرایـن بـرای تشـخیص نهایـی، بایـد دمبـرگ برگهـای دچـارکمبـود در آزمایشـگاه مـورد تجزیـه و آزمایـش قـرار گیرنـد.
روی (Zn)
روی نقش کلیدی در ساختار تعداد زیادی از آنزیم ها و پروتئین های مختلف داشته و در متابولیسم کربوهیدرات ها، پروتئین برای متابولیسم سلولی، توسعه کلروپلاست‌ها، سنتز هورمون گیاهی ایندول استیک اسید (IAA)، گرده‌افشانی ضروری است. بر تشکیل میوه و رشد میان‌گره‌ای تاثیر دارد.
کمبود روی
کمبود روی در درختان انگور در خاک‌های شنی و کلسیمی با pH بالا رایج است. فاصله زمانی بین متورم شدن جوانه ها تا تشکیل میوه بحرانی ترین مرحله برای کمبود روی است که در این مرحله رشد دانه گرده ضعیف، تشکیل میوه کاهش فاصله بین گره‌ها کوتاه و نوک شاخه‌ها دارای برگ‌های کوچک و به سمت بالا خمیده می شوند. رگبرگ‌های برگها به صورت لکه‌دار و رنگ روشن است. خوشه‌ها کوچک و توسعه نیافته، تراکم حبه کم و حبه ها کوچک به صورت شات بری در مراحل بعدی باعث کاهش اندازه میوه و عملکرد می شود. برای رفع کمبود روی می توان از محلولپاشی برگی با کودهای فروت ست و یا ریز مغذی ها و کلات روی قبل از شکوفه‌دهی و یا به صورت کودآبیاری استفاده نمود.
مس
مس در ساختار آنزیم و برای سنتز کلروفیل و تشکیل لیگنین ضروری است.
کمبود مس
فاصله کوتاه بین گره‌ها و بافت مردگی نوک شاخه‌ها، برگها احتمالاً کوچک و زرد می شوند. برای رفع کمبود آن از کودهای ریز مغذی به صورت محلولپاشی می توان استفاده نمود.
گوگرد (S)
برای ساخت آمینواسیدها، پروتئین ها، ویتامین ها، آنزیم ها و مولکول های کلروفیل ضروری است.
علائم کمبود گوگرد اغلب مشابه کمبود نیتروژن است یعنی برگها به طور یکنواخت زرد می‌شوند، از در تاکستان‌ها برای رفع کمبود گوگرد از کودهای گرانوله گوگرد و کودهای کامل حاوی گوگرد و سولفاته استفاده می‌شود.
مولیبدن (Mo)
برای تبدیل نیترات‌ها به پروتئین و عملکرد گل‌ها ضروری است. بر تنظیم میوه و مورد نیاز برای باکتری های تثبیت کننده نیتروژن است. در کمبود مولیبدن نکروز در لبه‌های برگها. کاهش باروری و رشد ضعیف شاخه‌ها مشاهده می شود.
کلر
درختـان انگور نسـبت بـه یـون کلر حساسـیت قابـل توجهی دارنـد بـه طـوری کـه حداکثـر میـزان مجـاز کلـر در عصـاره اشـباع خـاک بـرای انگـور بیدانـه 2 و بـرای انگـور سـیاه 1 میلی اکـی والان در لیتـر اسـت. البتـه بوتـه انگـور از غلظـت کلر بـه میـزان هفـت میلیی اکی والان در لیتـر آب آبیـاری، دچـار افـت عملکرد می شـود.
دستورالعمل زمان مصرف عناصر غذايی مورد نیاز انگور با توجه به مرحله رشدی درختان انگور
توصیه می شود جهت تغذیه مناسب و استفاده بهینه از کودها قبل از استفاده، آزمون و آنالیز خاک برای استفاده بهینه از کودها و کاهش مسمومیت ناشی از زیادی مصرف آنها انجام گردد. مراحل مختلف رشدی و کودهای مورد نیاز شامل موارد زیر می باشد.
مرحله استراحت زمستانی تا تورم جوانه ها (در اسفند ماه و اوایل بهـار)
- کودهای کامل حاوی نیتروژن پتاسیم، فسفر، گوگرد (20-20-20) یا کود فسفر بالا (10-52-10) به صورت چالکود
- کودهای ریز مغذی: (منیزیم، منگنز، آهن، بور، روی، منگنز، مولیبدن) به صورت چالکود همراه با کودهای کامل
- استفاده از کودهای گرانوله گوگردی به صورت چالکود
- کودهای فروت ست حاوی عناصر نیتروژن، بور و روی، اسید امینه به صورت محلولپاشی در قبل از تورم جوانه ها
- هیومیک اسید: فرم گرانوله به صورت چالکود
- اسید آمینه: جهت افزایش مقاومت نسبت به تنش و کمک به بهبود گرده افشانی و تشکیل میوه، به صورت کودآبیاری یا محلولپاشی
- استفاده از کودهای آلی همانند کودهای دامی پوسیده و یا کمپوست به صورت چالکود همراه با کودهای شیمیایی توصیه شده
پس از باز شدن کامل برگها
- کودهای میکرو یا ریز مغذی به صورت کود آبیاری و در صورت عدم استفاده در مرحله قبل
- کود سولفات آمونیوم به صورت کود آبیاری
- هیومیک اسید به صورت کود آبیاری جهت افزایش جذب مواد غذایی در صورت عدم استفاده در مرحله قبل
مرحله تشکیل میوه تا تغییر رنگ میوه (از ده روز بعـد از تشـكیل خوشه مـیوه)
- نیترات پتاسیم: برای بهبود و افزایش تشکیل میوه و رشد اولیه انگور
- کلسیم و بور: کودهای کلسی بور برای افزایش و بهبود گرده افشانی و تشکیل میوه
- اسید هیومیک: مصـرف اسـیدهیومیک در مرحلـه پـس از ظهـور خوشـه اهمیـت دارد و تقسـیط آن بـه افزایـش کارایـی کودهـای پتاسـه و فسـفره و نیتروژنـه که بـا آن مصــرف می شــوند کمــک می کنــد.
- اسید آمینه: افزایش مقاومت به تنش ها، افزایش کمی و کیفی محصول
- جلبک دریایی: به عنوان محرک رشد برگ، شاخه و میوه
مرحله تغییر رنگ میوه تا پایان برداشت
- نیترات کلسیم: به صورت کود آبیاری و محلولپاشی: افزایش رشد حبه سولفات منیزیم: به صورت محلولپاشی یا کودآبیاری برای بهبود رنگ میوه ها
- سولفات پتاسیم یا سیلیکات پتاسیم: بهبود رنگ و قند و کیفیت میوه
- کلات کلسیم: افزایش سفتی حبه و کاهش بیماری های میوه، افزایش عمر پس از برداشت میوه ها
- میکرو (ریز مغذی) ( بور، روی آهن، منیزیم، منگنز): بهبود شکل، اندازه و قندهای میوه، کاهش نکروز دم خوشه
- اسید آمینه: بهبود رنگ و کیفیت میوه، افزایش سرعت رسیدن و ماندگاری محصول
پس از برداشت
نیترات کلسیم: ایجاد ذخایر درخت قبل از دوره خواب، تقویت توسعه ریشه و بلوغ چوب (مقاومت در برابر سرما) پس از کودهای فسفره: تقویت سیستم ریشه پس از برداشت
جمع بندي
برای تعیین نیاز تغذیه‌ای تاکستان‌های انگور آبی بایستی قبل از انجام تغذیه و استفاده از کودها مواردی زیر را بررسی و مد نظر قرار داد که شامل: نوع و شیمی خاک، ویژگی‌های رقم و پایه، قدرت رشد درختان انگور، آفات خاکی، کوددهی، آگاهی از ورودی‌های تغذیه‌ای (غیر از کودهای سنتتیک) و نتایج آنالیز بافت خاک می باشند.
زمان‌بندی استفاده از کود باید هنگامی که نیاز بالا و جذب سریع است، انجام شود و در عین حال از دست رفتن مواد مغذی از طریق شسته شدن خاک به حداقل برسد. مصرف نامتعادل کودهای نیتروژنه در باغات، بالا بودن اسیدیته، کمبود مواد آلی و کمبود عناصر ریزمغذی باعث عدم تعادل در مصرف و فراهمی عناصر شده که سبب ایجاد مشکلاتی در درصد تشکیل میوه، خواص کمی و کیفی میوه و به طورکلی کاهش عملکرد و کیفیت محصول انگور می شوند. توصیه می شود برنامه تغذیه هر باغ به صورت تخصصی و با مشلوره کارشناسان کشاورزی صورت گیرد.