محصول انار یکی از میوه های خوش طعم و پرطرفداری است که دارای دانه هایی خوش رنگ و خوشمزه می باشد. میوه های انار در فصل پاییز و زمستان می توان برداشت کرد و هرچه درشت تر، خوش رنگ تر و شیرین تر باشد بازار پسندی بیشتری دارد. از این رو باغداران برای درشتی و خوش طعمی محصول خود، از کودهای کشاورزی استفاده می کنند تا بهترین محصول را داشته باشند.
کود دهی درخت انار
پس از کاشت درخت انار باید احتیاجات آن را از نظر تغذیه و شرایط نگهداری تامین نمود. کوددهی درخت انار باید دقیق و اصولی و با توجه به سن درخت صورت بگیرد که بتواند عناصر غذایی ضروری جهت رشد درختان انار و تولید میوه های باکیفیت در دسترس درخت قرار دهد. توجه کنید که گاهی کمبود برخی عناصر در درخت انار می تواند سبب کاهش بازار پسندی آن شود؛ چرا که کمبود برخی عناصر همچون کلسیم سبب ترکیدگی پوست انار می شود.
از اصلی ترین کودهای پایه ای در درخت انار، کودهای NPK است که شامل نیتروژن (N) جهت رشد رویشی گیاه، فسفر (P) جهت تقویت ریشه ها و کمک به گلدهی و رشد گیاه و پتاسیم (K) جهت تقویت درشتی و رنگ آوری محصول و کاهش ترکیدگی میوه ها می شود.
علاوه بر کودهای NPK، عناصر تغذیه ای دیگری نیز باید در برنامه کودی درخت انار قرار داد که این عناصر در تشکیل گلدهی، تغذیه میوه و کاهش علائم کمبود عناصر در برگ ها و میوه بسیار مهم هستند. عناصر میکرو مورد نیاز درخت انار شامل آهن، روی و منگنز، بر، مولیبدن، مس، منگنز و منیزیم می باشد که در بهبود نیاز غذایی درخت و افزایش مقاومت به بیماری ها و آفات مؤثر هستند.
از نکاتی که در قبل از مصرف کود باید به آن توجه داشته باشید، توجه به شرایط خاک و آب و سن درخت است ؛زیرا می تواند در میزان و نوع کود مصرفی، تفاوت هایی وجود داشته باشد. اما به طور عمومی کوددهی درخت انار در ابتدای پاییز و کمی بعد از برداشت میوه در باغات صورت می گیرد.
زمان کوددهی درخت انار
زمان کوددهی در درختان انار بستگی به چندین عوامل بستگی دارد که شامل منطقه جغرافیایی، نوع اقلیم هر منطقه، نوع بافت و پی اچ خاک دارد. به طور کلی، یکی از بهترین زمان ها برای کوددهی درخت انار در بهار و پاییز است. چرا که در این زمان گیاه فعالیت طبیعی خود را آغاز کرده و می تواند عناصر را خوبی جذب کند.
کود دهی درخت انار در بهار
در ابتدای بهار و قبل از گلدهی درخت انار، بسیار مهم و ضروری است که از کودهایی که در رشد و برگ دهی درخت و شکوفه دهی موثر است استفاده شود. در بهار و بعد از بیداری درختان می توان از کودهایی که از نیتروژن، فسفر و پتاسیم تشکیل شده اند استفاده کرد.
“>یکی از بهترین کودهایی که در گلدهی انار بسیار موثر است، فروت ست ها و ترکیبات کلسیمی، عناصر روی، بر و حتی فسفر است که باید در برنامه تغذیه ای درخت انار گنجانده شود. درواقع این کودها به درختان کمک می کنند تا درخت با شروع فعالیت خود دچار ضعف و کمبود مواد غذایی نشود و بتواند انرژی کافی را صرف تولید گل و میوه کند.
کوددهی درخت انار در پاییز
کوددهی در پاییز در زمان رسیدن و درشتی میوه می باشد که در واقع زمان طلایی است برای خوش طعمی و خوش رنگی دانه های انار. میوه درخت انار در اواخر دوره رشدی، به دلیل افزایش بافت سلول های پوست میوه و امکان ترکیدگی انار، مصرف کودهای کلسیمی و کودهایی همچون سیلیکات پتاسیم می تواند مقاومت میوه نسبت به عوامل فیزیولوژیکی و رنگ پذیری میوه را افزایش دهد.
قابل ذکر است در پاییز به دلیل سرد شدن هوا امکان بروز تنش های دمایی نیز وجود دارد که می تواند به گیاه آسیب وارد کند. یکی از کودهایی درخت انار را نسبت تنش مقاوم می سازد، کودهای آمینو اسید است. آمینو اسید می تواند از بروز سرمازدگی درخت و ترکیدگی میوه و تنه درخت جلوگیری کند.
استفاده از کودهای زیرکشت در انار
درختان انار در زمستان به خواب زمستانی می روند و دچار برگ ریزی می شوند. در این زمان هم می توان درخت را تقویت کرد تا در شروع فصل رشد درخت انرژی کافی را داشته باشد. کودهایی که در این زمان استفاده می شود، با کودهایی که در بهار و پاییز مورد مصرف قرار می گیرند تفاوت هایی دارند. این نمونه از کودها را اصطلاحا کودهای گرانول می گویند. این نمونه از کودهای گرانول دیر رهش هستند و در واقع عناصر غذایی را به مرور در دسترس درخت قرار می دهند.
کودهای گرانول انواع مختلفی دارند و به عنوان کود زیر کشت و به صورت چالکود از آن ها استفاده می کنند. کودهای گرانول سبب می شود درخت در ابتدای فصل رشد بهتر شروع به برگ دهی و گلدهی کند که در نتیجه درخت در مقابل آفات مقاوم تر بوده و بهتر می تواند فرایند گلدهی را طی کند.
همچنین در ابتدای رشد رویشی گیاه می توانید از کودهای آلی و اصلاح کننده نظیر کود ماهی و کود مرغی استفاده کرد؛ زیرا کمک به اصلاح و کاهش پی اچ خاک کرده که در نتیجه موجب جذب بهتر عناصر غذایی توسط گیاه می شود.
نیاز کودی درخت انار در ابتدای کاشت
در مرحله کاشت نهال درخت انار باید توجه داشت که در زمان و مکان مناسبی نهال را کاشت؛ زیرا در میزان تولید میوه و یا مقاومت درخت در آینده بسیار تاثیرگذار است. بهترین زمان برای کاشت نهال انار، بعد از گذراندن سرمای زمستان است، زیرا نهال ها حساسیت بیشتری به تغییرات دمایی دارند و در صورتی که این مورد رعایت نشود می تواند موجب سرمازدگی</a> و در نهایت خشکیدگی برخی شاخه های نهال شود.
در سال دوم کاشت نهال به بعد می توان از کودهایی که در رشد و استقرار گیاه مناسب هستند، استفاده کرد. اما توجه داشته باشید که با توجه به نوع کود، باید میزان مصرف کمتر از سایر درختان با سنین بالا باشد؛ زیرا در غیر این صورت، می تواند موجب مسمومیت کودی انار شود.
کودهایی که در این زمان می توان استفاده کرد شامل کودهای محرک رشد همچون جلبک دریایی، کود 10-52-10، کود آمینو اسید، کود 20-20-20 و هیومیک اسید و… می باشد. بعد از سال دوم تا سال پنجم، هر ساله باید میزان کود مصرفی برای درخت انار به مراتب بیشتر شود تا با کمبود عناصر غذایی رو به رو نشویم. در صورتی که هیچ گونه تغذیه ای برای درخت انار صورت نگیرد، درخت ضعیف شده و علائم کمبود عناصر را نشان می دهند و از این رو با ضعف گیاه، عوامل خارجی همچون بیماری ها و آفات انار به راحتی می توانند به آن خسارت وارد کنند.
شایع ترین مشکلات باغداران انار
در بین تمامی باغداران درخت انار، دو عامل می تواند ایجاد خسارت کند و از میزان تولید محصول بکاهد که این دو عامل مهم شامل ریزش گل و ترکیدگی انار است که در ادامه به آن می پردازیم.
ریزش گل انار
ریختن گل در ابتدای فصل رویشی می تواند خسارت یک ساله ای را به باغدار وارد کند. ریزش گل انار تحت تأثیر عوامل مختلفی بروز می دهد که شامل موارد زیر است:
- تغییرات ناگهانی دما: تغییرات ناگهانی دما یکی از عوامل مهم در زمان تشکیل گل است که به سرمازدگی بهاره معروف است.
- تنش های محیطی: عوامل محیطی همچون باد و باران شدید و یا تگرگ و عدم نور در گل ریزی انار موثر است.
- آبیاری نامنظم: آبیاری نامنظم می تواند باعث شل شدگی دم گل ها شود و درنتیجه شاهد ریزش گل های انار خواهیم بود
- کمبود عناصر غذایی: عدم مصرف کودهایی همچون فروت ست ها، کود کلسیم بور، عناصر حاوی روی و.. در ریزش گل انار موثر هستند.
ترک خوردگی تنه و میوه
ترکیدگی میوه انار یا تنه درخت انار، از جمله مشکلاتی است که در اکثر باغات می توان دید. این عارضه را ببیشتر در اواخر دوره رشدی میوه می توان دید؛ چرا که در طول مدت رشد میوه عوامل مختلفی تاثیر گذار است:
- تغییرات دمایی: اختلاف دما شب و روز به خصوص در فصول سرد سال به دلیل انقباضات و انبساطات می تواند موجب ترکیدگی انار شود.
- آبیاری نامنظم: عدم آبیاری منظم دومین عامل اصلی در ترکیدگی انار است و بیش بود یا کمبود آبیاری در ساختار واکوئل های سلول ها اثر مستقیم در زمان رشد میوه دارد.
- کمبود عناصر غذایی: کمبود برخی عناصر که مقاومت سلول ها را کاهش می دهد، می تواند در ترکیدگی انار موثر باشد. یکی از عناصر حیاتی در جلوگیری از ترکیدگی انار عناصر کلسیم و سیلیسیم است.
نتیجه گیری
جهت استفاده و برداشت حداکثری محصولات انار توسط باغداران باید توجه ویژه ای به مصرف کود و برنامه کودی انار داشت. مصرف کودهایی که در تولید گل و تشکیل میوه و درشتی و خوش طعمی محصول موثر است و همچنین می تواند در عدم سال آوری درختان انار موثر باشند را در اولویت کوددهی قرار داد تا محصولی باکیفیت و بازارپسند داشته باشید.