مقالات

نقش اسید آمینه در گیاهان از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا فرماندهی گیاه بوسیله اسید آمینه ها انجام می شود به نحوی که کنترل :

رشد ریشه
رشد ساقه و برگ
جوانه ها
کلروفیل
رشد میوه
رنگ میوه
گل دهی
گرده افشانی و لقاح
مقاومت در برابر استرس ها
توسط اسید آمینه ها انجام می شود. اسید آمینه ها بلوک های سازنده پروتئین هستند و به طور کلی همان طور که گفته شد اسید آمینه ها در بسیاری از فرایند های زیستی دخالت دارند ، یک موجود زنده بدون وجود اسید آمینه ها زنده نخواهد ماند که گیاهان می توانند اسید آمینه مورد نیاز خود را بسازند ولی با صرف انرژی زیادی همراه است برای جلوگیری از مصرف انرژی گیاه بهتر است اسید آمینه ها را به روش های مختلف در اختیار گیاه بگذاریم.
وظایف و نقش اسید آمینه ها
مقاومت در برابر استرس های محیطی
تولید اسید آمینه با صرف انرژی زیاد در گیاه امکان پذیر است و گیاه در زمان استرس انرژی خود را صرف ساخت اسید آمینه نمی کند و با شکستن پروتئین ها اسید آمینه های خود را به دست می آورد، زیرا این فرایند انرژی کمتری نسبت به تولید اسید آمینه نیاز دارد. از این رو استفاده از اسید آمینه ها ، قبل و بعد و در زمان وقوع استرس های محیطی مانند گرما، سرما، خشکی و استفاده بیش از حد سموم می تواند انرژی گیاه برای ادامه حیاط را ذخیره کند.
افزایش میزان فتوسنتز
فتوسنتز گیاه وابستگی مستقیم به دی اکسید کربن، آب و نور دارد و گیاه می تواند با افزایش میزان کلروفیل باعث جذب و بکارگیری بهتر نور شود.

افزایش نیتروژن اورگانیک
مواد ارگانیک مانند اسید آمینه ها حاوی نیتروژن اورگانیک هستند و نیتروژن اورگانیک می تواند رشد سلول ها را به صورت طبیعی و با ضخامت دیواره مناسب (برخلاف فرم های دیگر نیتروژن مانند نیترات ) هدایت کند که سبب افزایش مقاومت گیاه نسبت به آفات و بیماری ها می شود. همچنین نیتروژن اورگانیک ماندگاری بیشتری در خاک دارد و کمتر در معرض آبشویی قرار میگیرد.

خاصیت کلاته کنندگی
گیاهان به دلایل مختلف از جمله ساختار مولکولی ترکیبات، وضعیت نامناسب آب و خاک، دما و رطوبت در جذب عناصر و ترکیبات دچار مشکل می شوند. از این رو اسید آمینه ها با خاصیت کلاته کنندگی مناسب ضمن قابل جذب نمودن عناصر و ترکیبات، توان جذب برگی آنها را بالا می برند بنابراین توصیه میشود در محلول پاشی های میکرو و ماکرو برای جذب بهتر از اسید آمینه استفاده شود. اسید آمینه ها با امکان ترکیب با عناصر سنگین، میزان سمیت این عناصر را در گیاه و خاک پایین می آورند.

تاثیر در تولید هورمون ها
بعضی از آمینو اسیدها پیش ساز تولید بعضی از هورمون ها هستند و هورمون ها در رشد و تولید مثل به صورت مستقیم تاثیر گذارند.

موثر در گرده افشانی و تولید میوه
اسید آمینه ها در بهبود گرده افشانی ،تعداد دانه گرده، افزایش طول لوله گرده، افزایش کیفیت میوه و افزایش سرعت رسیدگی میوه بسیار موثر هستند.

گیاهان از نظر نگهداری و سرپا نگهداشتن و حفاظت ریشه، تأمین آب و مواد غذایی وابسته به خاک می باشند. با توجه به اینکه سبزیجات و صیفی جات گلخانه ای جهت حفظ کیفیت خود و زودرسی بایستی از رشد سریعی برخوردار باشند و از طرفی اکثراً دارای ریشه های سطحی و ضعیف هستند باید عناصر غذایی به وفور در اختیار آنها باشد. به عبارتی خاک بستر گلخانه باید یک خاک غنی همراه با قدرت نگهداری کافی باشد.

چون در تولیدات گلخانه ای زودرسی دارای اهمیت بالایی است معمولاً از بستر کشت لوم و لومی شنی (با بافت لوم و لومی شنی در فصل بعد آشنا خواهید شد) استفاده می شود. این خاک ها بخوبی تهویه می گردند اما از لحاظ نگهداری رطوبت و بخصوص مواد غذایی ضعیف می باشند که گلخانه دار باید این موضوع را مورد توجه قرار داده و مواد غذایی مورد نیاز گیاه را از طریق کود در اختیار گیاه قرار دهد.

با تجزیه بافت های گیاهی، 90 عنصر در گیاه دیده شده است. همه ی عناصر موجود در گیاه، به گیاه داده نمی شود. از این 90 عنصر، تعداد 16 عنصر ضروری است و باید در اختیار گیاه قرار گیرد.

تقسیم بندی عناصر غذایی مورد نیاز گیاه
مواد مورد نیاز گیاه را به 3 دسته تقسیم می نمایند:

دسته اول: عناصری که گیاه از طریق هوا و آب دریافت می کند:

اکسیژن (O)
هیدروژن (H)
کربن (C)
گیاه، عناصر اکسیژن، هیدروژن و کربن را از طریق هوا و آب آبیاری جذب می کند. در واقع عناصر اکسیژن و هیدروژن را از طریق آب (H2O) و کربن را از طریق دی اکسیدکربن (CO2) موجود در هوا جذب می کند.

دسته دوم: عناصر پرمصرف گیاه (Macro Elements)

از این 16 عنصر، تعدادی از عناصر به میزان زیاد مورد نیاز گیاه می باشد. به این عناصر، عناصر پرمصرف گفته می شود که شامل عناصر زیر است:

نیتروژن یا ازت (N)
فسفر (P)
پتاسیم یا پتاس (K)
منیزیم (Mg)
کلسیم (Ca)
گوگرد (S)
دسته سوم: عناصر کم مصرف گیاه (Micro Elements)

این عناصر به میزان کمتر مورد نیاز گیاه می باشد که به این دسته، عناصر کم مصرف گفته می شود:

آهن (Fe)
روی (Zn)
مس (Cu)
کلر (Cl)
بُر (B)
مولیبدن (Mo)
منگنز (Mn)
علاوه بر 16 عنصر بالا که برای گیاه ضروری می باشند، یکسری از عناصر برای گیاه مفید است، مثل سیلیس و کوبالت همچنین یکسری از عناصر برای گیاه مضر می باشند، مثل سرب و جیوه

1- کودهای آلی (کودهای حیوانی و گیاهی)
کودهای آلی از 2 منبع زیر تأمین می شوند:

الف) کودهای آلی با منبع حیوانی

ب) کودهای آلی با منبع گیاهی

الف) کودهای آلی با منبع حیوانی
کودهای حیوانی، مجموعه ای از مواد بستری، ادرار و مدفوع گاو ، گوسفند ، مرغ یا هر حیوان دیگری است که از محل نگهداری آنها بدست می آید.

عوامل تأثیر گذار در کیفیت کودهای حیوانی

نوع حیوان: درصد ازت کود گاوی بیشتر از کود گوسفندی و مرغی است. ولی درصد فسفر و پتاسیم کود مرغی از کودهای گاوی و گوسفندی بیشتر است.
میزان پوسیدگی کود حیوانی: پوسیدگی کود حیوانی، سبب می شود که از میزان بذر علفهای هرز و آلودگی به امراض و حشرات نیز کاسته شود.
تغذیه دام: درصد مواد غذایی کودها به تغذیه دام بستگی دارد. مثلاً چنانچه جیره غذایی دام از نظر یک عنصر ضعیف باشد، کود حاصله نیز از نظر آن عنصر ضعیف خواهد بود و یا مثلاً هر چه درصد فیبر جیره غذائی حیوان بیشتر باشد درصد فیبر مدفوع نیز زیادتر خواهد بود.
کیفیت مواد بستری: در مرغداری ها بیشتر از خاک اره و در گاو داری ها معمولاً از کاه بعنوان مواد بستری استفاده می کنند. سرعت تجزیه و پوسیدگی کاه بیش از خاک اره می باشد. و بالعکس دوام خاک اره در خاک بیش از کاه است. زررا خاک اره از ترکیبات مقاومتری در مقایسه با کاه تشکیل شده است
مقدار بذر علفهای هرز در کود حیوانی
اسپورِ قارچ های مختلف
لارو و تخم حشرات داخل کود حیوانی
میزان شن و خاک کود حیوانی
توجه: بطورکلی، هر چه مقدار مواد نامطلوب مثل بذر علفهای هرز، شن، خاک، اسپور قارچ ها و تخم و لارو حشرات در کود کمتر و تجزیه اولیه آن بیشتر باشد، کیفیت کود حیوانی بیشتر خواهد بود.

مزایا و معایب کودهای حیوانی
مزایای کودهای حیوانی

کودهای حیوانی باعث افزایش خلل و فرج خاک های سنگین می شوند: کودهای حیوانی یا آلی خلل و فرج خاک های سنگین را افزایش می دهد که این امر باعث افزیش جذب آب و تهویه می گردد. تهویه خاک برای باکتری هایی که مواد غذایی را آزاد می نمایند مطلوب است.
کودهای حیوانی باعث کاهش خلل و فرج خاک های سبک می شوند: از طرف دیگر کودهای حیوانی کمک به جلوگیری از خلل و فرج بیش از حد خاک های شنی و شتشوی مواد غذایی آنها می کنند.
کودهای حیوانی میزان ازت خاک را افزایش می دهد: کود حیوانی علاوه بر کربن آلی، مقداری ازت آلی به خاک اضافه می کند، این مقدار ازت بر حسب شرایط، ممکن است ناچیز یا قابل توجه باشد.
معایت کودهای حیوانی

کودهای حیوانی تازه باعث سوختگی گیاه می شوند: استفاده از کودهای حیوانی تازه در گلخانه اصلاً توصیه نمی شود زیرا ممکن است سبب: سوختگی در اثر تجزیه سریع، بلوکه شدن ازت موجود بوسیله باکتری های تجزیه کننده و اخلال مکانیکی برای شخم و عملیات زراعی شود. بنابراین چون بستر گلخانه پی در پی زیر کشت محصولات مختلف است و مانند مزرعه فرصتی برای پوسیدن کودهای حیوانی نیست، باید حتماً از کودهای حیوانی پوسیده شده استفاده شود.
کودهای حیوانی، غالباً از نظر فسفر ضعیفند: اگر کودهای حیوانی را بتوان ارزان بدست آورد بهترین مواد برای تأمین مواد آلی خاک بوده و همچنین منبع خوبی از ازت می باشند ولی باید توجه داشت که غالباً از نظر فسفر ضعیفند.
بذر علف های هرز و بیماری ها: با استفاده از کودهای حیوانی، بذر علفهای هرز و بیماری های مختلف وارد زمین می شوند.
هدر رفتن ازت کودهای حیوانی: قسمت های زیادی از ازت داخل کود های تازه قابل حل در آب می باشند. یا چناچه کنترلی در نگه داری ان نشود ازت به صورت گاز هدر خواهند رفت.
میزان مصرف کودهای حیوانی
بطور کلی جهت تعیین مقدار کود حیوانی مورد نیاز مزرعه یا گلخانه باید به موارد زیر توجه نمایید:

میزان ماده آلی خاک: برای خاکهائی که از لحاظ ماده آلی فقیر باشند باید میزان کود حیوانی بیشتری مصرف شود.
نوع گیاه مورد کشت
بافت خاک: خاکهایی که دارای بافت سبک هستند نسبت به خاکهای سنگین مصرف کود حیوانی بیشتر خواهد بود.
میزان باران: در مناطقی که دارای باران زیادی باشند مصرف کود زیادتر خواهد شد
کود حیوانی را در زراعت گیاهانی مانند سبزیجات، سیب زمینی، ذرت ، پنبه و چغندر قند. به مقدار تقریبی 20 تا 50 تن در هکتار به خاک می دهند.

در زراعتهای کوچک و سنتی کود حیوانی را بصورت کُپه هائی در مزرعه قرار می دهند و سپس آنرا با بیل بر سطح خاک پراکنده ساخته و با خاک مخلوط می کنند. در زراعتهای مکانیزه از دستگاه کودپاش حیوانی استفاده می نمایند دستگاه کودپاشی حیوانی مانند یک تریلر است که در کف آن یک نوار نقاله قرار دارد. نوار نقاله کود را به سمت عقب و خارج از تریلز هدایت کرده و روی یک مارپیچ گریز از مرکز می ریزد. چرخش مارپیچ کود را به اطراف پرتاب می کند

انواع کود حیوانی
شامل کودهای جامد حیوانی که شامل کود گاوی، گوسفندی، مرغی، اسبی، پودر استخوان، پودر سم و شاخ (کلسیم بالایی دارد) و استخوان می باشد. کودهای مایع حیوانی که همراه با کودهای جامد جمع آوری می شوند نیز کود محسوب می شوند.

کود اسبی
نسبتأ خشک است ، از ازت غنی بوده ، به سرعت تخمیر شده و حرارت زیاد تولید می کند به آن کود گرم نیز می گویند. در اراضی سرد و مرطوب مصرف کود اسبی بر سایر کودها ترجیح دارد ، این کود برای گیاهان گلدار ، صیفی ،گیاهان ریشه ای و غده ای و برای سبزیهایی که رشد سریع و عمر کوتاه دارند و همچنین برای گیاهان اسید دوست ، کود اسبی توصیه می شود. قابلیت استفاده عناصر غذایی آن متوسط میباشد. اسب مقدار زیادی علف هرز می خورد و غذای خود را نرم و پودر نمی کند و در نتیجه تعدادی از بذور علف هرز سالم از دستگاه گوارش آن عبور می کنند و به همین علت کود اسبی بذر علف هرز زیادی دارد.
کود گاوی
میزان آب آن بیشتر از کود اسبی است ( کود تازه تولید شده در گاوداریها، دارای رطوبتی 80 درصد است) و به خاطر بستری که از کاه دارد به کندی تجزیه می شود و حرارت آن به سرعت بالا نمی رود و به نام کود سرد معروف است.
گاو مقدار زیادی علف می خورد که آنها را خوب جویده و خرد می کند ، سیستم گوارش گاو کارایی بیشتری در هضم غذا دارد و در نتیجه کود گاوی بذر علف هرز کمتری دارد. آزاد سازی عناصر غذایی از کود گاوی تا میزان 50 % ممکن است بیش از 18 هفته طول بکشد.
کود گوسفندی
بسیار خشک است و به جهت نداشتن بستر، کود آن نسبتأ زود تجزیه شده و مورد استفاده قرار می گیرد و از نظر حرارت تولیدی نسبتأ گرم است.
کود پرندگان
از نظر مواد غذایی بسیار غنی است و مقدار مصرف آن بایستی به مقدار کم و با احتیاط صورت گیرد، بهتر است برای جلوگیری از سوختگی گیاه آن را با سایر کودها مخلوط کرد. به خاطر بستر خاک اره که دارند نسبت کربن در این کودها بالاست.
نکته: کودهای حیوانی مذکور باید حداقل 6 ماه پوسیده شده باشند.

ب) کودهای آلی با منبع گیاهی
شاخ و برگ اندام گیاهی می باشد که به صورت پوسیده دَرآمده و با خاک ترکیب می شود.

انواع کودهای گیاهی:

خاک برگ
مراحل تهیه خاک برگ:
الف) برگ ها و سرشاخه های هرس شده را جمع آوری می کنیم.
ب) برگ ها و سرشاخه های جمع آوری شده را خرد می کنیم.
ج) مواد جمع آوری شده را در سیلو جمع آوری کرده و بصورت لایه لایه، آب، کود مرغی و آهک به آنها اضافه می کنیم.
د) پس از پر شدن حفره، سطح آن پوشانده می شود، می توان با پلاستیک روی آنرا پوشاند.
ه) حدود 6 ماه تهیه آن بطول می انجامد، در 3 ماهه ی اول در هر ماه دوبار محتویات مخلوط می شود و در صورتی که رطوبت آن کم شده باشد بر روی آن آبپاشی انجام می شود.
در 3 ماهه ی سوم، در هر ماه یکبار محتویات مخلوط می شود و در صورت کاهش رطوبت، بر روی آن آبپاشی انجام می شود.
در پایان کار، بایستی بافت خاکبرگ کاملا سبک و حالت خاک اره ای داشته باشد.
پیت (تورب)
بقایای گیاهان مردابی که داخل مرداب از بین رفته اند و درکف مرداب و در زیر آب پوسیده شده اند.
خزه ی اسفاگنوم
بقایای خشک شده ی گونه ی مردابی گیاه جنس اسفاگنوم می باشد. 10 تا 20 برابر وزن خودش آب جذب می کند و دارای ماده ی سمی است که خاصیت قارچ کشی دارد.
کمپوست
از تجزیه مواد تجزیه پذیر، پسماند های زباله های خانگی به دست می آید.
ورمی کومپوست
از یک نوع کرم خاص برای تولید این نوع کود استفاده می شود. ورمی کمپوست نوعی کود ارگانیک یا طبیعی است که با استفاده از کرم خاکی و کود آلی تهیه می شود. کرم های خاکی در یک ظرف پر از پوست میوه یا نان خشک قرار داده می شوند. کودها توسط غذایی که کرم ها می خورند و دفع می کنند به دست می آیند، که ورمی کمپوست نامیده می شود. ورمی کمپوست خاک را غنی سازی می کند و باعث جذب بیشتر سایر مواد مغذی مورد نیاز گیاه برای رشد موفقیت آمیز می شود. همچنین ورمی کمپوست خاک را سبک می کند و به عنوان یک کود طبیعی استفاده می شود.

نکته: به طورکلی از کودهای آلی جهت اصلاح بافت فیزیکی خاک مثل سبک کردن خاک و نفوذپذیر کردن خاک و همچنین جهت اصلاح بافت شیمیایی خاک مثل تأمین عناصر غذایی و تنظیم PH استفاده می شود.

علائم کمبود عنصر نیتروژن در مرکبات

نیتروژن یکی از عناصر مهم غذایی است که بوسیله ریشه های درختان جذب می‌شودد، جذب آن اکثرا به شکل نیترات است. این عنصر برای ساختن آمینواسیدها و پروتئین ها و آنزیم ها نقش به کار می‌رود.

علائم کمبود عنصر نیتروژن در مرکبات به شکل سبز کمرنگ تا زرد شدن برگ مرکبات دیده می‌شود و معمولا تمام سطح برگها بدون الگو یا شکل خاصی زرد و رنگ پریده می‌شوند. در کمبودهای خفیف برگها سبز روشن هستند و در شرایط شدیدتر زرد می‌شوند. رشدهای جدید به رنگ سبز مایل به سفید دیده می‎‌شوند و کم کم با گذشت زمان برگها تیره تر شده و محکم تر می‌شوند. همچنین رگبرگها هم زرد می‌شوند در حالی که بقیه مناطق برگ سبز تیره هستند. زرد شدن ممکن است در تمام مناطق درخت یا تنها در شاخه خاصی دیده شوند. این حالت با خنک تر شدن هوا در پاییز و زمستان شدیدتر می‌شود چون جذب عناصر کمتر می‌شود. در برخی موارد ممکن است کمبود نیتروژن باعث تغییر رنگ برگها به زرد مایل به برنزی در برگها شود و در نهایت باعث ریزش برگها می‌شود. کمبود نیتروژن باعث متوقف شدن یا کاهش رشد درختان یا کمبود تشکیل میوه می‌شود. مقدار بالای نیتروژن باعث زیاد شدن رشد رویشی و کاهش تشکیل میوه می‌شود.

علائم کمبود عنصر فسفر در مرکبات

فسفر یکی از سه عنصر مهم در گیاه است، ریشه های مرکبات فسفر را بیشتر به فرم دی هیدروژن فسفات یا منو هیدروژن فسفات جذب می‌کنند. در ساختار پروتئین ها و در رشد ریشه ها نقش دارند. علائم کمبود فسفر در درختان مرکبات ابتدا در برگهای مسن تر دیده می‌شوند و رنگ سبز تیره خود را از دست می‌دهند. برگها کوچک و باریک شده و دارای رنگ بنفش یا برنزی می‌شوند. در برخی از برگها ممکن است بعدا لکه های نکروتیک قهوه ای یا سیاه هم دیده شود و در برگهای جوان سرعت رشد کمتر می‌شود. همچنین میوه ها درشت تر و پوست آنها ضخیم می‌شوند و کم آب می‌شوند و ترش تر از میوه های سالم هستند. ممکن است به ندرت رنگ میوه ها برنزه شوند.

علائم کمبود عنصر پتاسیم در مرکبات

پتاسیم به عنوان یک کوفاکتور در فعالیت آنزیم ها موثر است و نقش های بسیار مهمی مانند ساخته شدن قندها و ایجاد رنگ در گیاه ایفا می‌کند. علائم کمبود پتاسیم در درختان مرکبات به شکل کوتاه شدن درخت و برگهای برنز دیده می‌شوند. در حالات شدید کمبود پتاسیم برگها چین و چروک شده و پیچیده می‌شوند و جوانه های جانبی ضعیفی از آن خارج می‌شوند. از علائم دیگر کوچک شدن اندازه میوه ها با پوست نازک و بافت نرم است و میوه ها قبل از رسیدن ریزش می‌کنند. همچنین در برگها علائم سوختگی دیده می‌شود و نقاط زرد صمغی روی برگها ایجاد می‌شود و شاخه ها منحنی می‌شوند. همچنین نوک برگها هم به رنگ زرد یا قهوه ای دیده می‌شوند. کمبود پتاسیم بیشتر در خاکهای آهکی که عناصر آنتاگونیست وجود دارند دیده می‌شوند و در میوه هایی که به دلیل مصرف زیاد نیتروژن درشت شده اند هم دیده می‌شود.

علائم کمبود عنصر کلسیم در مرکبات

کلسیم یکی از مهم ترین عناصر ثانویه در گیاهان است. یکی از اجزای سازنده دیواره سلولی به شکل پکتات کلسیم است و در برخی فعالیت های آنزیمی هم نقش کوفاکتور را دارد. کمبود کلسیم به شکل از بین رفتن رنگ سبز بین رگبرگی و حاشیه برگها بخصوص در ماههای زمستان دیده می‌شود. در این مناطق زرد لکه های نکروتیک یا بافت مرده به رنگ قهوه ای یا سیاه دیده می‌شود. برگها کوچک و ضخیم شده و قدرت رشد آنها کم می‌شود. همچنین نوک شاخه ها می‌میرند و میوه ها کوچک شده و واکوئل های داخل حجره های میوه خشک و چروکیده می‌شوند.

علائم کمبود عنصر منیزیم در مرکبات

منیزیم یکی دیگر از عناصر ثانویه مهم است که در ساخته شدن کلروفیل یا سبزینه گیاه نقش دارد. بسیاری از واکنش های گیاه مانند غذاسازی و ساختن قندها و نشاسته ها تحت تاثیر این عنصر غذایی است. علائم کمبود عنصر منیزیم در مرکبات به شکل برنزی یا مسی شدن برگها است. کمبود این عنصر در برگهای مسن دیده می‌شود. مناطق و لکه های زرد جدا از هم و یا زرد شدن بین آوندی در برگهای مسن و برگهای نزدیک به میوه ها از علائم کمبود این عنصر هستند. درختان دارای میوه های دانه دار بیشتر از درختان دارای میوه های بدون دانه به این علائم حساس هستند. ممکن است در برخی شاخه های دچار کمبود شدید برگها ریزش کنند. در خاکهای قلیایی و آهکی کمبود منیزیم بیشتر دیده می‌شود. برای کنترل این علائم از محلولپاشی با انواع کودهای حاوی منیزیم استفاده می‌شود.

علائم کمبود عنصر آهن در مرکبات

آهن یکی از عناصر کم مصرف است و در ساختار آنزیم ها و تثبیت کربن نقش دارد. وجود آهک زیاد در خاک باعث کمبود آهن می‌شود. علائم کمبود این عنصر به شکل زرد تا سفید شدن بین رگبرگها در برگهای جوان است. در موارد ملایم رگبرگها تیره تر از رنگ فضای بین رگبرگی است. در موارد شدیدتر فضای بین رگبرگی به رنگ تقریبا سفید در می آید. در برخی موارد برگها کاملا سفید شده و حاشیه و نوک برگها حالت سوختگی پیدا می‌کنند. سرخشکیدگی هم ممکن است اتفاق بیفتد. بیشتر در خاکهای با pH بالا دیده می‌شود.

علائم کمبود عنصر روی در مرکبات

روی یکی از عناصر ضروروی کم مصرف است. علائم کمبود عنصر روی در خاک شامل برگهای کوچک، حالت فشرده و روزت در نوک جوانه و برگهای جوان است. علائم کمبود روی به شکل باندهای نا منظم سبز در بین فضای بین رگبرگی زرد یا سبز روشن دیده می‌شود.

علائم کمبود عنصر گوگرد در مرکبات

اگر گوگرد به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار نگیرد علائم کمبود عنصر گوگرد دیده می‌شود. علائم کمبود گوگرد به شکل زرد شدن برگهای جوان تر و سبز ماندن برگهای قدیمی تر است. گیاهان با کمبود گوگرد معمولا دیرتر به بلوغ می‌رسند. در درختانی که عنصر نیتروژن آنها به مقدار کافی در دسترس گیاه قرار دارند بیشتر دیده می‌شود ولی از نظر علائم گاهی با کمبود نیتروژن اشتباه گرفته می‌شود.

علائم کمبود عنصر منگنز در مرکبات

علائم کمبود منگنز به شکل باندهای سبز تیره در فضای بین رگبرگی سبز روشن یا زرد است و ظاهر لکه لکه ای به ظاهر برگ می‌دهد. در موارد شدیدتر رنگ برگها به رنگ سبز کدر یا سبز مایل به زرد در می‌آید. کلروز ابتدا در برگهای جوانتر دیده می‌شود و به تدریج در برگهای مسن تر هم دیده می‌شود. ساقه ها سبز مایل به زرد و چوبی می‌شوند. کمبود منگنز و روی ممکن است در خاکهای آهکی دیده شود و در موارد شدیدتر در درختان حساس به pH شدیدتر دیده می‌شوند. علائم اولیه کمبود منگنز ممکن است با گذر فصل از بین برود. مصرف کود به شکل خاکی و محلولپاشی در برطرف کردن این کمبود موثر است.

کود NPK از جمله کود های مفید و موثری است که نقش اساسی را در رشد رویشی گیاه ایفا می‌کند، این کود برای تمامی محصولات کشاورزی و زراعی مناسب می باشد؛ دارای انواع گوناگونی می باشد که شما بسته به نوع گیاه می توانید از آنها استفاده کنید. این کود مخفف سه کلمه N نیتروژن، P فسفر و K پتاسیم می باشد. گیاهان مختلف برای رشد و نمو نیاز به کود دارند تا بتوانند رشد کنند، کود NPK  بدون بو و افزودنی های شیمیایی است، باعث افزایش باردهی، گلدهی و کیفیت محصولات کشاورزی می شود و از زرد شدن برگها و آفات جلوگیری می کند.

تعریف کود NPK:

هر گیاهی برای رشد بهتر و جلوگیری از آفات و زرد شدن برگها نیاز به کود دارد؛ کود NPK در واقعی نوعی کود پودری پر کاربرد می باشد که در آب حل می شود. این کود از سه عنصر اساسی N نیتروژن،  P فسفر و  K پتاسیم تشکیل شده است که این سه عنصر نقش عمده ای را در رشد رویشی گیاه و همچنین بذر ایفا می کند. علاوه بر این کود NPK دارای عناصر دیگری همچون روی، مس، منگنز، کلات و … نیز می باشد.

عملکرد سه عنصر حیاتی گیاه در کود NPK:

کود NPK دارای ارقام مختلفی است که اعداد موجود در کنار هر یک از کلمات نشان دهنده میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم موجود در کود می باشد، به طور مثال کود 10 40 10  NPK به ترتیب دارای 10 درصد نیتروژن، 40 درصد فسفر و 10 درصد پتاسیم می باشد، به همین صورت اعداد موجود در دیگر کود ها نیز نشان دهنده سه عنصر اساسی گیاه می باشد. از این کود برای محصولات باغی همچون انواع درخت، صیفی جات، سبزیجات، محصولات زراعی و … استفاده می شود.

نیتروژن N

• وجود نیتروژن در کود باعث بهبود عملکرد شاخ و برگ گیاه می شود و به رشد گیاه کمک شایانی می کند.
• عملکرد بذر را افزایش می دهد و باعث می شود بذر زودتر جوانه بزند.
• باعث افزایش کیفیت محصولات باغی می شود.
• به عمل فتوسنتز گیاه کمک می کند.
• یکی از علائم کمبود نیتروژن در گیاه تغییر رنگ برگ های گیاه می باشد که در صورت مشاهده بهتر است از کود NPK با نیتروژن زیاد استفاده کنید.

فسفر P

• وجود فسفر در کود سبب ریشه زایی بهتر گیاه می شود.
• به افزایش گلدهی و شکوفه دهی گیاه کمک شایانی می کند.
• گیاه را برای مقابله با تنش های محیطی آماده می‌کند، استرس و تنش های محیطی را کاهش و از بین می برد.
• از علائم کمبود فسفر در گیاه این است که برگهای گیاه کوچک و درعین‌حال جوانه‌ های انتهایی گیاه نیز کوچک می شوند.

پتاسیم K

• وجود پتاسیم در کود سبب بهبود کیفیت محصول و گل می شود.
• پروتئین مورد نیاز گیاه را تأمین می کند.
• به بزرگ شدن میوه‌ها کمک می کند.
• گیاه را در برابر بیماری ها مقاوم می کند، آفات و بیماری گیاه را تا حدود زیادی کاهش می دهد.
• از جمله علائم کمبود پتاسیم در گیاه می توان به تغییر رنگ برگها و زرد شدن آنها اشاره کرد.

ویژگی های کلی کود NPK

کود NPK دارای گونه های مختلفی می باشد که شما بسته به نوع گیاه می توانید از آنها استفاده کنید، به طور مثال برای گیاهی که نیاز به نیتروژن زیاد دارد می بایست از کود هایی با نیتروژن زیاد استفاده کنید و عملکرد گیاه را طی دوران رشد بهبود می بخشد و باعث می شود گیاه رشد بهتری را تجربه کند.

کود NPK باعث افزایش میوه در گیاه می شود و شما می‌توانید محصولات بهتر و باکیفیت تری را تولید کنید و استفاده آسانی دارد به این صورت که در آب به راحتی حل می شود.

کود NPK باید در جای خشک و خنگ نگهداری شود و مواد مورد نیاز را برای رشد گیاه در اختیار ریشه قرار می دهد و رشد گیاه را تسهیل و باعث افزایش طول عمر گیاه می شود.

کود NPK برای گیاهان مختلف مناسب می باشد و باعث افزایش کیفیت محصولات کشاورزی، باردهی و گلدهی گیاه می شود و گیاه را در برابر آفات و بیماری ها ایمن می کند.

این کود بدون بو و مواد شیمیایی است و پاکیزه و بهداشتی است و در تهیه آن از مواد ارگانیک استفاده شده است و این کود می‌تواند جایگزین مناسبی برای انواع کودها شیمایی باشد.

انواع کود NPK

کود NPK انواع مختلفی به قرار زیر دارد.

کود NPK 0 30 20

این کود از سه عنصر حیاتی نیتروژن 0 درصد، فسفر 30 درصد و 20 درصد پتاسیم تشکیل شده است که مقادیر زیادی اسید آمینه و جلبک دریایی به همراه سایر مواد در آن وجود دارد، دارای فسفر زیادی است. وجود فسفر باعث تسریع در ریشه زایی گیاه و بهبود عملکرد گیاه می شود. مواد آلی را برای رشد در اختیار گیاه قرار می دهد، به صورت پودری عرضه می شود که به راحتی در آب حل می شود.

کود NPK 10 10 40

کود NPK مخفف سه کلمه نیتروژن، فسفر و پتاسیم می‌باشد که این محصول به ترتیب دارای 10 درصد نیتروژن، 10 درصد فسفر و 40 درصد پتاسیم می باشد. دارای پتاسیم زیادی است در کنار سه عنصر حیاتی عناصر دیگری نیز در این کود به‌ کار رفته است که باعث بهبود رشد گیاه می شود. این کود به صورت محلول پاشی، آبیاری و استفاده در خاک قابل استفاده است. از این کود بیشتر در زمانی استفاده می شود که میوه گیاه در حال شکل گرفتن می باشد، باعث می شود محصول باکیفیت تری را برداشت کنید. برای تمامی محصولات کشاورزی مناسب می باشد بدون بو است.

کود NPK 10 45 10

کود NPK 10 45 10 دارای فسفر زیادی است. طوری که دارای 10 درصد نیتروژن، 45 درصد فسفر و 10 درصد پتاسیم می باشد علاوه بر این دارای عناصر کم مصرفی همچون روی، مس، منگنز و … نیز می باشد. این محصول برای رشد ریز مغزی گیاه مفید می باشد. به صورت آبیاری و محلول پاشی قابل استفاده است. یکی از پرمصرف ترین و محبوب ترین کود ها می باشد. باعث افزایش رشد و تغذیه گیاه می شود و از زرد شدن برگ درختان جلوگیری می کند. این کود را باید در جای خشک و خنک و به دور از نور مستقیم خورشید نگه داری کنید.

کود NPK 10 52 10

کود NPK 10 52 10 دارای 10 درصد نیتروژن، 52 درصد فسفر و 10 درصد پتاسیم می باشد. دارای فسفر زیادی می باشد که باعث بهبود رشد گیاه می شود. به صورت پودری در بسته های آلومینیومی عرضه می شود. این کود برای رشد ساقه گیاه بسیار مناسب می باشد و یکی از کود های محبوب و پرمصرف جهان به شمار می رود. برای کلیه محصولات کشاورزی قابل‌ استفاده و مصرف می باشد. باعث جوانه زنی بهتر گیاه می شود و از زرد شدن برگها جلوگیری می کند.

کود NPK 12 12 36

کود NPK 12 12 36 دارای 12 درصد نیتروژن، 12 درصد فسفر و 36 درصد پتاسیم می باشد، در کنار این عوامل این کود دارای عناصری همچون مس، روی، منگنز و … نیز می باشد که مواد آلی را برای رشد بهتر گیاه فراهم می کند. برای افزایش گلدهی مناسب می باشد. تأثیر مثبتی را در عملکرد رشد گیاه ایفا می کند. پسماند موجود در این کود بسیار ناچیز می باشد و باعث از بین رفتن خاک نمی شود. توجه داشته باشید که این کود را باید در جای خشک و خنک و به دور از نور مستقیم خورشید نگه داری کنید و برای گیاهان مختلف قابل استفاده است.

کود NPK 15 15 30

کود NPK 15 15 30 عناصر ضروری را برای رشد گیاه تأمین می کند، طوری که دارای 15 درصد نیتروژن، 15 درصد فسفر و 30 درصد پتاسیم می باشد. پتاسیم موجود در این کود بالاست طوری که باعث افزایش باردهی گیاه می شود. در این کود عناصری همچون کلات نیز وجود دارد که باعث ماندگاری بیشتر در خاک و در نتیجه جذب توسط ریشه می شود و شما می توانید محصول باکیفیتی را برداشت کنید. به سوخت ساز گیاه کمک شایانی می کند. هر گیاهی برای رشد و نمو نیاز به مراقبت و کود دارد تا بتواند رشد کند. استفاده از این کود سبب افزایش طعم، رنگ و کیفیت محصول می شود و از ترک خوردگی پوست میوه جلوگیری می کند.

کود NPK 15 50 5

کود NPK 15 50 5 دارای 15 درصد نیتروژن، 50 درصد فسفر و 5 درصد پتاسیم می باشد. دارای فسفر زیادی است که برای رشد انواع سبزیجات مناسب می باشد. سبزیجات مختلف برای رشد نیاز به کود دارند بنابراین این محصول می تواند انتخابی مناسب برای طیف وسیعی از سبزیجات برای رشد باشد. به سوخت ساز گیاه کمک می کند و باعث تقویت ریشه گیاه می شود. بهتر است در جای خشک و خنک نگهداری شود. به صورت محلول پاشی و آبیاری قابل استفاده است به راحتی در آب حل می شود و قدرت جذب بالایی دارد.

کود NPK 18 18 18

کود NPK 18 18 18 این کود دارای 18 درصد نیتروژن، 18 درصد فسفر و 18 درصد پتاسیم در کنار سایر عناصر همچون روی، مس، منگنز و … دارد. برای رشد انواع گیاهان زینتی منجمله انواع کاکتوس مناسب می‌باشد. باعث تحریک رشد گیاه می شود. برای درختان مختلف نیز مناسب می باشد. این کود عناصر ضروری را به صورت مساوی در اختیار گیاه قرار می دهد. باعث بهبود عملکرد رشد گیاه می شود. به صورت پودری است. بدون بو می باشد و از گیاه شما در برابر آفات و پوسیدگی محافظت می کند. کاکتوس از جمله گیاهان زینتی است که برای رشد نیاز به مراقبت و کود دارد تا بتواند به درستی رشد کند.

کود NPK 20 20 20

کود NPK 20 20 20 همانطور که از نامش پیداست دارای 20 درصد نیتروژن به همراه 20 درصد فسفر و 20 درصد پتاسیم می باشد که باعث می شود گیاه رشد بهتری را تجربه کند و از زرد شدن برگها جلوگیری می کند. نوعی کود کامل به شمار می رود که تمامی احتیاجات مورد نیاز گیاه را برطرف می کند. از این کود می توانید در تمامی مراحل رشد گیاه استفاده کنید. جذب سریع و فوق‌العاده ای دارد و باعث تحریک رشد گیاه می شود. مواد آلی را برای رشد در اختیار گیاه قرار می دهد.

کود NPK 3 11 38

کود NPK 3 11 38 دارای 3 درصد نیتروژن به همراه 11 درصد فسفر و 38 درصد پتاسیم می باشد. برای رشد انواع گیاهان زینتی به خصوص انواع کاکتوس ها و ساکولنت ها مناسب می باشد. تأثیر مثبتی در عملکرد رویشی گیاه ایفا می کند. برای محصولات کشاورزی مناسب می باشد. دارای پتاسیم زیادی است که از زرد شدن برگها جلوگیری می کند و به صورت پودری است که به راحتی در آب حل می شود.

کود NPK 30 10 10

کود NPK 30 10 10 دارای 30 درصد نیتروژن، 10 درصد فسفر و 10 درصد پتاسیم می باشد. در کنار این سه عنصر حیاتی دارای عناصر دیگری همچون روی، مس و …نیز می باشد. برای ریشه زایی انواع گیاهان مناسب می باشد. به صورت پودری است که توسط ریشه جذب می شود، قدرت جذب بالایی دارد، مواد آلی را برای رشد در اختیار گیاه قرار می دهد.

کود NPK 4 5 40

کود NPK 4 5 40دارای 4 درصد نیتروژن، 5 درصد فسفر و 40 درصد پتاسیم می باشد. برای داشتن میوه بزرگتر می توانید از این محصول استفاده کنید؛ علاوه بر این استفاده از این کود سبب می شود تا میوه شما علاوه بر بزرگ تر شدن، خوش‌طعم و خوش بو نیز شود گلهای شما نیز بزرگ تر می شود. این کود را زمانی استفاده کنید که شکوفه های گیاه در حال ریزش می باشد. به صورت پودری است که به راحتی در آب حل می‌شود دارای پتاسیم زیادی است که از زرد شدن برگهای جلوگیری می کند. باعث ماندگاری محصول می شود. برای محصولات کشاورزی مختلفی قابل استفاده است. از ریزش شکوفه ها نیز جلوگیری می کند.

مشخصات کامل کود NPK

کود NPK در بسته های آلومینیومی و به صورت پودری عرضه می شود. در تهیه این محصول از سه عنصر حیاتی که گیاه برای رشد به آن نیاز دارد استفاده شده است این سه عنصر به ترتیب نیتروژن، فسفر و پتاسیم می باشد که عناصر لازم و ضروری را در اختیار گیاه قرار می دهد تا گیاه بتواند رشد کند. مدت تأثیرگذاری این کود بر گیاه در حدود یک سال می باشد. باید در جای خشک و خنک نگهداری شود. در بسته‌های مختلف 1 تا 10 کیلوگرمی عرضه می شود.

طریقه مصرف NPK

طریقه مصرف این کود به این صورت است که پس از تهیه آن را در آب مخلوط‌ کنید (این کود به صورت پودری است که به راحتی در آب حل می شود) سپس مورد استفاده قرار دهید. برای استفاده هر دو گرم از این کود را در دو لیتر آب حل کنید. به صورت محلول پاشی و آبیاری مصرف می شود. توجه داشته باشید که میزان مصرف این کود بر روی محصول درج شده است. از استفاده بیش از حد خودداری کنید چرا که ممکن است به گیاه آسیب برساند و قبل از گلدهی گیاه از آن استفاده کنید.

نتیجه‌گیری:

کود NPK یکی از کود های محبوب و پر طرفدار جهان می باشد که متناسب با گیاهان مختلف در انواع مختلفی تولید می شود که شما بسته به نوع محصول خود می توانید از آنها استفاده کنید. قابلیت استفاده برای تمامی محصولات کشاورزی را دارد و افزایش کیفیت محصول و باردهی از ویژگی های بارز این کود می باشد. این کود در بسته‌های آلومینیومی به صورت پودری عرضه می شود. به صورت آبیاری، محلول پاشی و همچنین در خاک قابل مصرف و استفاده می باشد. رشد گیاه را تسهیل می‌کند یکی از کود های پر فروش جهان می باشد. این کود از مخفف سه کلمه N به معنای نیتروژن P به معنای فسفر و K به معنای پتاسیم تشکیل شده است. از زرد شدن برگهای جلوگیری می کند و باعث تحریک رشد گیاه می شود.